همانطور كه كودك بزرگتر مي شود، مطابق با نيازها و توانايي هاي او قوام و تنوع غذاهاي كمكي را افزايش دهيد. شيرخواران در شروع تغذيه تكميلي مي توانند غذاهاي پوره شده، نرم شده و نيمه جامد را بخورند. تا 8 ماهگي اكثر شيرخواران خودشان به تنهايي قادر به خوردن غذاهاي تكه شده (finger foods) با دست هستند. تا 12 ماهگي اكثر كودكان مي توانند غذاهايي مشابه ساير افراد خانواده بخورند ( اما به ياد داشته باشيد كه آنها نياز به غذاهاي غني از مواد مغذي دارند كه در بخش هشتم شرح داده مي شود) از غذاهايي كه خطر ايجاد خفگي دارند بپرهيزيد ( مثل دانه كامل يا تكه شده مغزها، دانه كامل انگور، هويج خام ....)
نکته مهم این است که وقتي غذاهايي با قوام نامناسب به كودك داده مي شود، او نمي تواند بيش از يك مقدار جزئي بخورد يا ممكن است خيلي طول بكشد تا با دريافت آن غذا سازش پيدا كند
• منطق علمي:
تكامل عصبي عضلاني شيرخواران تعيين كننده حداقل سني است كه آنها مي توانند انواع خاص غذاها را بخورند. در ابتدا غذاهاي نيمه جامد يا پوره شده مورد نياز است تا توانايي براي munching ( حركت بالا و پايين فك) يا chewing جويدن ( استفاده از دندانها) ظاهر شود. سنين ذكر شده در فوق نشان دهنده توانايي معمول شيرخواران طبيعي و سالم است. وقتي غذاها با قوام نامناسب به كودك داده مي شوند، كودك ممكن است قادر به خوردن بيش از يك مقدار جزئي از آن نباشد يا ممكن است خيلي وقت بگيرد تا با دريافت غذا سازش پيدا كند. شواهد از منابع مختلف نشان مي دهد كه تا 12 ماهگي، اكثر شيرخواران قادر به استفاده از غذاهاي خانواده با قوام جامد هستند گرچه بسياري از مادران هنوز غذاهاي نيمه جامد به كودك مي دهند ( احتمالا" چون كودكان آنها را بهتر مي خورند و بنابراين مراقبت كننده كودك وقت كمتري صرف مي كند) شواهد موجود دلالت بر وجود يك « زمان بحراني » (Critical window) براي شروع غذاهاي جامد توده اي يا سفت ( Lumpy) دارند. اگر دادن غذاهاي جامد تا پس از 10 ماهگي به تاخير افتد، ممكن است خطر بروز مشكلات خوردن را افزايش دهد. بنابراين گرچه ممكن است تداوم غذاهاي نيمه جامد وقت كمتري از مراقبت كننده بگيرد اما براي تكامل مطلوب كودك توصيه مي شود كه قوام غذا بتدريج برحسب سن او افزايش يابد.
برگرفته از : Guiding principles for complementary feeding
of the breastreeding child- WHO
وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشكي- معاونت سلامت
دفتر سلامت خانواده و جمعيت - اداره سلامت كودكان