راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

معمولا از زمانی که وزن نوزاد به دوبرابر وزن موقع تولدش می رسد توصیه می شود که قطره آهن را برای نوزاد شروع کنید. این قطره میتواند دندان کودک نوپای شما را لکه دار کند و یک عارضه جانبی شایع کودکان نو پا از مصرف مکمل های آهن مایع ، لکه دندان ها یا سیاهی دندان اطفال است.
فقر آهن در کودکان یک نگرانی شایع است که در حدود 6 تا 15 درصد از کودکان نوپا رادرگیر کرده است. پیشگیری از کمبود آهن در سال های اولیه ابتلا به کمبود آهن بسیار مهم است و نتیجه آن کاهش عملکردهای روانی فیزیکی و رفتاری حاصل از کمبود آهن است. عوامل مختلفی از جمله رشد سریع و ضعف در جذب آهن میتواند کمبود آهن را سبب شود همچنین رژیم های غذایی که از نظر آهن فقیر هستند میتواند کمبود آهن را سبب شود و درنهایت به این کودکان مکمل آهن توصیه میشود. و متاسفانه یکی از عوارض جانبی شایع استفاده از مکمل های آهن، لکه دار شدن دندانها است.

مکمل آهن و لکه دندان کودک

مکمل های آهن برای سنین کودکان نوپا معمولا به شکل مایع است زیرا که کودکان در این سن توانایی بلع قرص را ندارند. مکمل مایع تیره و مایل به قرمز قهوه ای رنگ است و اغلب دندان را لکه دار میکنند. با توجه به کشف در دندانپزشکی کودکان، یک لکه سیاه ممکن است بر روی دندان در خط لثه تشکیل شود. لکه ها ممکن است بلافاصله ایجاد شوند. علاوه بر این، لکه ها می تواند به سرعت پس ازاینکه حذف شدند در حالی که کودک نو پا همچنان به گرفتن مکمل ادامه دهد دوباره ایجاد شوند.

ویژگی های مکمل آهن

در دندان ها لکه ها رنگ مایل به قهوهای همانند رنگ خود قطره پیدا میکند . ممکن است شما تغییر رنگ را بلافاصله متوجه شوید وممکن است بعد از چند ماه از مصرف قطره این لکه ها ایجاد شوند. بسته به اینکه چقدر و چگونه از قطره آهن استفاده میکنید ممکن است این لکه ها در چند دندان و یا در کل دهان مشاهده شوند . لکه ها معمولا کوچک اند ولی در شدت رنگ متفاوتند.

 

پیشگیری از ایجاد لکه در مصرف قطره آهن

رقیق کردن قطره آهن با مقداری آب میتواند از اثرات رنگدهی آن بکاهد. سعی کنید همراه قطره آهن از ویتامین c که جذب آهن را تسهیل میکند استفاده کنید. مکمل آهن را هرگز با شیر مخلوط نکنید زیرا در جذب آهن تداخل ایجاد میکند. به عنوان یک مرحله پیشگیری اضافی برای جلوگیری از تماس مکمل رقیق شده با دندان ها از نی استفاده کنید. و دقت کنید تا همه مایع تجویز شده مصرف شود. کاهش نیاز به مصرف مکمل به وضوح می تواند ایجاد لکه را کاهش دهد. آکادمی اطفال آمریکا توصیه غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، غذاهای غنی شده با آهن، سبزیجات غنی از آهن و میوه با ویتامین C به عنوان یک راهکار برای دریافت آهن کافی کودکان نو پا توصیه میکند.

برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان؛ قطره آهن را در ته گلوی کودک بچکانید.

در هنگام استفاده از قطره آهن باید از قطره‌چكان استفاده شده و قطره در ناحیه انتهایی دهان ریخته شود تا به دندان‌ها نفوذ نكند.
دلیل سیاه شدن دندان كودكان پس از مصرف قطره آهن، یون آهنی است كه نفوذپذیری بالایی دارد. این یون وارد مینای دندان شده و مینا را متخلخل می‌كند. براساس برخی گزارشها نوع ایرانی این قطره‌ها اسیدی‌تر است و نفوذ بیشتری در مینا دارد و به همین دلیل دندان‌های كودك را بیشتر سیاه می‌كند.
بیشتر خانواده‌ها تصور می‌كنند كه آهن موجب پوسیدگی دندان كودكان می‌شود در حالی كه این تصور اشتباه است. استفاده از قطره آهن تنها رنگ مینا را تغییر می‌دهد و هیچ دلیلی برای اثر پوسیدگی آن اثبات نشده است.
پوسیدگی دندان به دلیل مصرف شیر در زمان نامناسب و رعایت نكردن بهداشت و مسواك نزدن رخ می‌دهد.

 درمان تغییر رنگ دندان

مسواک زدن کامل دو بار در روز، به ویژه پس از تجویز مکمل آهن، به کاهش تغییر رنگ دندان کمک خواهد کرد. کودک نو پا را به مسواک زدن دندان خود حداقل دو بار در روز، ترجیحا بعد از صبحانه و قبل از خواب تشویق کنید.آکادمی اطفال آمریکا این روش را برای حمایت از بهداشت دهان و دندان به طور کلی، و همچنین به حداقل رساندن تجمع لکه ها حاصل از قطره مکمل آهن توصیه میکند.
اگر لکه ها هنوز باقیمانده اند استفاده از خمیر جوش شیرین توصیه میشود. به گفته پزشکان استفاده از جوش شیرین در حذف لکه های دندان بسیار موثر است. بسته به سن کودک نوپای خود میتوانید با بازی با کودک خود از این روش استفاده کنید زیرا جوش شیرین مزه خوبی برای کودکان ندارد. اگر کودک شما برای استفاده از جوش شیرین مقاومت میکند میتوانید جوش شیرین را روی لیف حمام مالیده و به جای مسواک روی دندان های کودک خود بکشید. اگر از تغیر رنگ دندان ها نگرانی بسیاری دارید میتوانید از تمیز کردن حرفه ای توسط یک دندانپزشک استفاده کنید.

جایگزین های قطره آهن

اگر قطره آهن باعث ایجاد لکه در دندان های کودک نوپای شما شده است میتوانید با دکتر خود برای استفاده از جایگزین های مکمل آهن مشورت کنید. آکادمی اطفال آمریکا رژیم غذایی غنی از آهن برای همه کودکان نو پا توصیه میکند. با ارائه وعده متناسب با سن از گوشت بدون چربی، ماهی و حبوبات، شما می توانید از مبتلا شدن به کمبود آهن در وهله اول جلوگیری کنید و دوباره ذخایر آهن بدن کودک خود را پر کنید. برای حداکثر بهره مندی از مواد غذایی دارای آهن از غذاهای غنی از ویتامین C مانند آب پرتقال، گوجه فرنگی، توت فرنگی، کلم بروکلی یا سیب زمینی استفاده کنید.

سخن آخر

لکه های دندان میتوانند علت های مختلفی از جمله آب میوه، دارو، ویتامین، باکتری داشته باشد. خوشبختانه اگر رنگ دندان ها به علت مصرف مکمل آهن لکه دار می شود با در آمدن دندان های دائمی لکه ها ازبین می روند و در آن زمان شاید دیگر به مکمل ها نیاز نباشد و لکه دار شدن دندان ها موضوعی نباشد. لکه ها اغلب در طول زمان محو میشوند. علاوه بر این دندان های لکه دار شده دائمی نیستند. و دندان های دائمی از سن 6 سالگی ایجاد میشوند. هرگز از نوار های سفید کننده برای کودکان مگر به توصیه پزشک استفاده نکنید زیرا این نوارها برای کودکان تست نشده و برای بزرگسالان در نظر گرفته شده است.

نتیجه گیری

اگرچه لکه های دندان زیبا نیستند، ولی عارضه ی غیر قابل درمان و غیر قابل جلوگیری نمی باشند. پس سعی کنید در هنگام مصرف قطره آهن، از تماس آن با دندان ها جلوگیری کنید و در صورتی که قطره آهن با دندان ها تماس پیدا کرد، از روش های معالجه و درمان ذکر شده در مقاله استفاده کنید.

برگرفته از : سایت پزشکی ماما سایت
http://goo.gl/Oh1HWn