راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

یک و نیم تا دو سالگی دوره¬ای است که کودک برای استقلال یافتن تلاش می-کند. کودک سالی مملو از تغییر، تضاد، هیجان و گاهی نیز همراه با استیصال و سرخوردگی را طی خواهد کرد. اما این دوره برای هر کودک به گونه ای خاص سپری می¬شود. در این مجموعه والدین با مراحل تحولی خلق و خوی کودک یک ونیم ساله آشنا خواهند شد تا همراه با مهار و کنترل کودک نوپای خود، بسیار ساده و راحت با او برخورد کنند.
تحول روانی
1- رفتار منفی کودک نوپا، واکنشی برای اعلام استقلال است و در مورد فردی که از کودک مراقبت و نگهداری می کند و وابستگی بیشتر به او دارد این مخالفت شکل جدی تری به خود می گیرد. در اغلب خانواده ها این فرد مادر است. چنان چه بعد از یک روز سروکله زدنِ مادر با کودک و برگشت پدر به منزل، تنها پدر از کودک همکاری و خوشرویی دریافت کند، مادر ممکن است احساس بی لیاقتی کند.
2- جسارت و بروز رفتار منفی¬گرایانه، جزو خصلت¬های ثابت و ذاتی کودک نیستند.
3- در این سال رفتار کودک با نوسانات شدیدی همراه است. گاهی یک روز با تمام انرژی به اکتشاف و بازی می گذراند اما تمام روز بعد را گریه کنان به دامن پدر و مادر می چسبد.
4- نباید برای شادی و خوش آیند کردنِ هر لحظه از زندگی فرزندتان احساس وظیفه نمائید. در این صورت او عادت می کند برای دریافت هر آن¬چه که می خواهد به شما فشار بیشتری آورد.
5- بعضی از والدین هنگامی که کودکشان عصبانی می¬شود و به رفتار منفی روی می آورد بسیار خشمگین می شوند¬، تا حدی که می¬خواهند او را مورد ضرب و شتم قرار دهند¬. این نوع احساسات می¬تواند خطرناک و توان فرسا باشند اما غیر طبیعی نیستند. اگر مشاهده کردید قادر به کنترل رفتار خود نیستید برای حفظ کودکتان او را در اتاق دیگری بگذارید، آهسته تا 10 شمرده و سعی کنید آرام شوید. برای گرفتن کمک و انجام مشاوره به همسر یا دوست خود یا موسسات مشاوره مخصوص والدین تلفن بزنید.
6- وظیفه شماست که پایگاه حمایتی و امنیتی برای حرکت کودک یک ساله به جلو باشید. به وی توجه کنید، واکنش های خود را بسنجید و از اشتباهات خود درس بگیرید.
بسیاری از یکساله ها برای آرامش یافتن، به شیء مخصوصی ــ یک حیوان پشـمالو یا پتو یا کت ــ وابسـته می شوند. گاهی والدین در این مورد نگران می شوند. ولی در حقیقت کودکی که برای آرام کردن خودش به شیء مخصوصی عادت کرده و احساس امنیت می کند، شایستگی و لیاقت زیادی از خودش نشان داده است. چرا که در این حال احساس استقلالش را با حمل یک شیء جایگزین آغوش مادر، ارتقاء بخشیده است. به این شیوه کودک برای دست یابی به احساس آرامش احترام بگذارید. حتی والدین می توانند از آن شیء دو عدد تهیه کنند، تا هر وقت که خواستند یکی را تمیز کنند¬، دیگری در اختیار کودک باشد. حتی می توانید بخش کوچکی از پتوی مورد علاقه کودک را بریده تا آن را با خود به مهد کودک ببرد. اجازه دهید خود کودک تصمیم بگیرد که آیا برای آرامش یافتن به آن نیاز دارد یا خیر.
7- کودک یک ساله هنگام آموختن به تجربیات شخصی خود نیاز دارد و به خاطر این که هنوز حافظه کودک ضعیف است برای یادگیری و تجربه باید کارها را بارها و بارها تکرار کند¬.
8- به احساس رضایتی که در حین بازی مورد علاقه کودک، در چهره اش آشکار می شود دقت نمایید. کودک اگر احساس کند بر مشکلی غلبه کرده است درباره خودش احساس لیاقت و رضایت خواهد نمود¬. کودکان بازی با مکعب¬های ساختمانی را دوست دارند زیرا در احساس داشتن کنترل به آنها کمک می کند.
9- اگر دستورالعملی را هر روز به او یادآوری کنید، در نهایت همکاری او را جلب خواهید کرد. اما ممکن است او این یادآوری¬ها را برای چندین هفته، ماه و یا سال لازم داشته باشد.
10- کودک در این سن با تماشای شما و آنچه را که انجام می دهید¬، تقلید می کند¬. و با نزدیک تر شدن کودک به دو سالگی¬، او می¬تواند مجموعه کاملی از فعالیت ها را تقلید کند¬. این عمل¬، بازی تخیلی نامیده می شود و به این علت است که کودک یکساله بازی با تلفن و ظروف واقعی را ترجیح می دهد.
11- وقتی شما ¬چرایی ¬و ¬چگونگی ¬موضوعی را برای او شرح می¬دهید¬، ممکن است با دقت گوش فرا دهد اما دلیل عمده توجه او، علاقه به شماست نه درک توضیحاتتان¬.
13- محیطی برای او فراهم کنید تا بتواند با امنیت خاطر و با روش و سرعت خودش کشف و تجربه کرده و لذت ببرد¬.


برگرفته از :روانشناسی کودک