راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

واکنش های ازدیاد حساسیت به دنبال تزریق واکسن ممکن است به
ندرت رخ دهد. با این وجود تمام مراکز ارایه دهنده خدمات واکسیناسیون
باید آمادگی لازم جهت برخورد مناسب با واکنش های حساسیتی شدید
مانند آنافیلاکسی را داشته باشند.
این واکنش ها که ناشی از حساسیت بیش از حد بیمار به خود واکسن
یا سایر اجزاء واکسن می باشد، شامل موارد زیر است:
-1 واکنش حساسیتی شدید مانندآنافیلاکسی: واکنش آنافیلاکسی نسبت به
آنتی ژن های واکسن و ترکیبات موجود در آن مانند آنتی ژن های تخم مرغ
یا نئومایسین و یا سرم حیوانی در افراد حساس ایجاد می شود. تظاهرات
آنافیلاکسی شامل کهیر، خارش، تنگی نفس، تب، ورم صورت و یا کل بدن،
افت فشار خون یا شوک و گاهی مرگ است.
این واکنش معمولا حدود نیم ساعت پس از تزریق مشاهده می شود.
سابقه آنافیلاکسی به یک واکسن یا اجزاء آن، از موارد قطعی منع مصرف
واکسن است.
واکنش آنافیلاکسی جزو اورژانس های پزشکی است. در این موارد باید
ابتدا اقدامات اولیه احیا مانند قراردادن بیمار در حالت خوابیده و بالاتر قرار
دادن پاها از سطح شکم، اطمینان از باز بودن راه هوایی و برقراری اکسیژن
6-8 لیتر در دقیقه از طریق ماسک انجام گیرد و در اولین فرصت ممکن
بیمار به نزدیک ترین مرکز درمانی ارجاع شود.
در مراکز درمانی بیمار تحت درمان با اپی نفرین ی �ک در ه �زار(با دز 01 / 0
میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن وحداکثر 5/ 0 میلی لیتر) به صورت داخل
عضلانی (تکرار هر 15 - 5 دقیقه برای حداکثر 3 دز) به عنوان درمان اصلی
واکنش آنافیلاکسی قرار می گیرد. در صورت عدم پاسخ، درمان با اپی نفرین
داخل وریدی با رقت یک در ده هزار و گلوکوکورتیکوئید، آنتی هیستامین ها و
گشاد کننده های راه هوایی نیز انجام می گیرد.
در برخی موارد در بیماران مبتا به واکنش آنافیلاکسی به علت تورم
شدید و مسدود شدن راه های هوایی، برخی اقدامات پیشرفته تر احیا
مانند تهویه مصنوعی مورد نیاز است.
-2 واکنش موضعی آرتوس: این واکنش به صورت ورم، درد و حساسیت
در محل تزریق، سفتی عضله محل تزریق و حتی تخریب بافتی در محل
تزریق تظاهر می کند. علت این واکنش ایجاد ترکیب غیر محلول آنتی ژن با
آنتی بادی IgG در ناحیه تزریق می باشد.
-3 بیماری سرم: بیماری سرم در افرادی که برای ایمن سازی غیر فعال، سرم
دامی دریافت می کنند ، ممکن است 6 تا 10 روز بعد از دریافت سرم دامی
مشاهده شود.
در این بیماری تب، کهیر و خارش، تورم تاندون ها و مفاصل و بزرگی غدد
لنفاوی و طحال مشاهده می شود. شدت بیماری به مقدار سرم تزریق شده
بستگی دارد. این علائم معمولا پس از یک هفته با دفع تدریجی سرم تزریق
شده از بدن، خودبخود بهبود می یابد.

برگرفته از : برنامه و راهنمای ایمن سازی کشوری