راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

بسیاری  از والدين سوالاتی را درخصوص  اندازه و شکل سر نوزاد دارند. سر بچه ها تا 2 سالگی رشد کرده و بزرگ خواهد شد. اين متن  اطلاعات خوبی ، برای بهتر شدن شکل سر نوزاد به شما ارائه خواهدکرد.

چرا شکل سر نوزاد من فرق می کند؟
درصورتی که  نوزاد شما نارس به دنيا آمده باشد ، سر و صورت او ممکن است باريک و دراز تر از نوزادان رسيده باشد. اگر نوزاد مدتی در بخش ويژه بستری شده است سرش صاف و بدشکل می شود. علت اين است که استخوانهای سر نوزاد هنوز محکم نشده و اگر مدت زيادی را در يک حالت قرار بگيرد شکل سرش تغيير می کند. در بعضی از نوزادان اگر مرتب و با دقت وضعيت آنها تغيير داده شود شکل سر بهتر می شود.

آيا می توانم کاری برای بهتر شدن شکل سر نوزادم انجام دهم؟
دربیشتراوقات يک سر بدشکل و صاف ، می تواند با توجه و مراقبت خاص بهتر شود.
• نوزاد را هنگام خواب طوری قراردهید که پشت او بر روی زمين باشد. اين وضعيت خواب، مرگ ناگهانی نوزاد را نیز کاهش می دهد.
• زمانی که  نوزاد شما بيدار است می توانيد او را رو به شکم بگذاريد ، اين حالت مهم است و کمک می کند تا عضلات بازو، شانه، پشت وگردن قوی تر شوند.

برای اين که نوزادم در حالت رو به شکم راحت باشد چه کاری می توانم انجام دهم؟
اگر نوزاد را چندين بار در روز برروی  شکم قرار دهيد ، به اين وضعيت عادت می کند( فقط زمانی رو به شکم بگذاريد که بيدار، شاد و سرحال بوده وتحت نظرشما هست).
• يک پتو در کف اطاق جائی که صاف است پهن کنيد.
• اسباب بازی هائی را در دسترس او قرار دهيد تا بازی کند وخودش را به آنها  برساند.
• او را در حالت رو به شکم تنها نگذاريد مگر اين که بتواند به پشت برگردد.

روشهای ديگر برای قراردادن رو به شکم نوزاد:
• وقتی نشسته ايد او را در حالت رو به شکم روی زانوهای خود قرار دهيد.
• وقتی دراز کشيده ايد او را در حالت رو به شکم روی سينه خود قرار دهيد.

 نوزاد را در چه وضعيتی قرار دهم تا سرش صاف نشود؟
وضعيت سر نوزاد را در روز چندين بار تغيير دهيد. چند ساعت نوزاد را در حالتی بگذاريد که پشت سر روی زمين باشد، چند ساعت سر او را به طرف راست و سپس چند ساعت سر او را به طرف چپ قراردهید.
• نوزاد را به مدت زيادی بر روی صندلی ماشين يا صندلی مخصوص او نگذاريد.
• وقتی بيدار است مي توانيد از يک پتوی کوچک تا شده استفاده کنيد و سر او را در هر وضعيتی که مي خواهيد، قراردهید. ولی زمانی که  خواب است اينکار را نکنيد.
• مدت زمان بيشتری او را طوری که پشت سر رو به زمين است بگذاريد و تشويق کنيد تا به بالا نگاه کند.

بچه من هميشه سرش را به يک طرف می چرخاند، من چه کاری می توانم انجام دهم؟
اگر بچه ای دوست دارد هميشه سرش را به يک طرف بگذارد، عضلات گردن او در آن طرف قوی تر می شوند. برای اين که عضلات طرف ديگر گردن هم قوی شوند ، در حالي که شانه او را با دست نگه داشتيد به آرامی سرش را به طرف ديگر برگردانيد.  اين کارها را وقتی بچه به پشت يا به شکم قرار دارد می توانيد انجام دهيد.
نوزاددرزمان بیداری سرش را به يک طرف برمی گرداند تا بيرون تختخواب را ببيند و يا  شخصی که از در وارد اطاق می شود را نگاه کند. شما می توانيد او را تشويق کنيد سرش را برگرداند و به شما يا طرف ديگر نگاه کند. برای اين کار می توانيد او را هر روز در يک طرف تختخواب بگذاريد.
• يک در ميان جهتی که بچه را به آن طرف تشويق می کنيد، تغيير دهيد.
• يک اسباب بازی با رنگ روشن را از يک طرف به طرف ديگر بگذاريد تا به طرف آن حرکت کند.
• اگر با شيشه شير به او شير می دهيد هر بار او را برروی يک بازوی خود نگه داريد چون بچه ها از هر طرف که شير داده می شود به آن طرف بر می گردند.
• محل صندلی او را دراطاق تغيير دهيد تا برای ديدن شما سرش را برگرداند.

اگر هنوز نگران شکل سر بچه ام هستم، چه کار می توانم انجام دهم؟
گاهی مشکلاتی وجود دارد که باعث تغيير شکل سر می شود که البته اين مشکلات بسیار کم ديده می شوند. مثلا: زماني که استخوان های سر زودتر محکم شده و به همديگر می چسبند يا عضلات گردن شل بوده و باعث تغيير شکل سر می شوند.
اگر نگران هستيد: او را به يک پزشک متخصص ببريد، ممکن است لازم باشد تست هايي انجام شوند. در کودکانی که شکل سرشان بهتر نمی شود ممکن است از کلاه های مخصوص نیز استفاده شود.

برگرفته از بسته خدمتی نظام مراقبت از شیرخواران پر خطر مرخص شده از بخش های مراقبت ویژه نوزادان-اداره سلامت نوزادان وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی -1393