راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

معمولا يک نوزاد نارس زمانی که از بيمارستان مرخص مي شود که بتواند به راحتي از سينه مادر شير بخورد. نوزاد نارس ممکن است هفته ها يا ماه ها نتواند سينه مادر را گرفته  و شير بخورد. اين مطالب به شما کمک مي کند تا مشکلي براي شيردهي در خانه نداشته باشيد:

قبل از ترخيص
• قبل از ترخيص نوزاد، حداقل چند روزي کنارنوزاد بمانيد. به او شير بدهيد و از او مراقبت کنيد.
• از پرستار بخواهيد براي شيردهي به نوزاد به شما کمک کند.
• مي توانيد از شيردوش برقي بيمارستان و يا از شير دوش دستي استفاده کنيد.
• مي توانيد يک ترازو براي اندازه گيري وزن نوزاد در خانه تهيه کنيد.
• هنگام شيردهي راحت باشيد و اگر سوالي داريد از پزشک و پرستارتان بپرسيد.

چه کارهائی را انجام دهم تا شيردهی خوبی داشته باشم؟
• يک جاي خلوت و راحت را براي شيردهي انتخاب کنيد و براي اينکه راحت بنشينيد از يک بالش استفاده کنيد اگر راحت باشيد شير بهتر خارج مي شود.
• براي اينکه شيردهي راحتی داشته باشيد مي توانيد قبل از آن يک ليوان آب بخوريد.
• مراقبت آغوشي را ياد بگيريد. اگر مراقبت آغوشي راانجام دهید شير شما بيشتر خواهد شد.  
• روزها هر 3-2 ساعت و شبها هر 4-3 ساعت شير بدهيد.
• اگر نوزاد در طول شب بيدار نشد، او را بيدارکنيد و شير بدهيد.
• نوزاد بايد در هفته هاي اول حداقل 8 باردرشبانه روز شير بخورد.
• شيردهي را با سينه هاي پر شروع کنيد وقتي سينه ها پر از شير هستند شيردهي نیز راحت تر می شود.
• براي شروع شيردهي اول سينه را فشار دهيد تا شير خارج شود.
• وقتي صداي قورت دادن شير را نمي شنويد و مکيدن هم کمتر شده است نوزاد رابرروي سينه ديگر بگذاريد.
• در بيشتر مادران يک سينه از سينه ديگر شير بيشتري توليد مي کند. اگر يک سينه شما هم شير بيشتري توليد مي کند، نگران نباشيد.
• نوزاد نارس زود خسته مي شود و ممکن است قبل از سير شدن سينه را رها کند. چون سير نمي شود بيشتر نق زده و گريه مي کند.
• هر بار شير دهي نوزاد بايد  حدودا30 دقيقه به طول انجامد.

اگر شير دهي بيشتر از 30 دقيقه طول بکشد نشانه چيست؟
اگر شيردهي شما بيشتر از 30 دقيقه طول بکشد نشان مي دهد که شير شما کم است يا اينکه  خوب خارج نمي شودبه همین خاطر نوزاد توان شير خوردن از سينه را ندارد.

چطور شيرم را بيشتر کنم؟
• اگر نوزاد نمي تواند از سينه شير بخورد سينه را با دستگاه شير دوش يا به طور دستی بدوشيد و شير را با قاشق يا فنجان به نوزاد بدهيد.
• سينه هاي خود را بيشتر از  5 باردرروز بدوشيد.
• اگر سينه هايتان را ندوشيد شير شما کمتر مي شود و وزن نوزاد خوب جلو نمي رود.
• اگر سينه هايتان را ندوشيد ممکن است عفونت سينه بگيريد.

عفونت سينه چيست؟ وقتي سينه ها را ندوشيد و شير به مدت زياد در سينه ها باقی بماند، سينه هاي شما عفونت مي کنند. وقتي عفونت بگيريد سينه هاي شما درد مي کنند و شما نمي توانيد به نوزاد شير بدهيد. بنابراین درصورت عفونت  به پزشک مراجعه کنید.

از کجا بدانم خوب شير مي دهم؟
• اگرهنگام شير دادن راحت باشيد.
• اگر وزن نوزاد خوب جلو برود.
• اگر هر بار شيردادن حدود 30 دقيقه باشد.
• اگر نوزاد بيشتر از 8 بار در 24 ساعت شير بخورد. يعني 6 حداقل بار در روز و 2 بار در شب شير بخورد.

از کجا بدانم خوب شير نمي دهم؟
• اگر وزن نوزاد خوب جلو نمي رود.
• اگرهر بار شير دادنزمانی بيش از 30 دقيقه باشد.
• اگرکارکرد شکمي خوبي نداشته باشد و تعداد کهنه هاي خيس شده کمتري دارد.
• اگر نوزاد هميشه نق مي زند.

راهنمايي هاي زير به شما کمک مي کند تابتوانید شيردهي خوبي در منزل داشته باشيد:
• شيردهي با سينه را هر 2-3 ساعت انجام دهيد. معمولا 8 تا 10 بار در روز شير بدهيد.
• هر بار شيردهي از سينه 30 دقيقه يا کمتر باشد.
• بعد از تغذيه با سينه تا جايي که مي خورد از شير دوشيده شده يا شيرکمکي به او بدهيد.
• سينه هاي خود را بدوشيد.

بعضی از نوزادان نارس فسفر،کلسيم و انرژی بيشتري لازم دارند. اينها در پودرهای آماده و برخي شيرهاي خشک وجود دارند. بنابراین در صورت توصیه پزشک خود مي توانيد همراه با شيرمادر ازآنها استفاده کنيد.

مرحله اول:
در شروع تغذيه چون نوزاد نارس نمي تواند به خوبي از سينه شير بخورد:
• 30 دقيقه از سينه شير بدهيد و بعد شيري که از قبل دوشيده شده را با فنجان يا قاشق به نوزاد بدهيد تا گرسنه نماند.
• بعد از هر بار تغذيه با سينه شير خود را بدوشيد تا براي شيردهي بعدي شير بيشتري داشته باشيد. يعني هر روز 8 تا 10 بار سينه هاي خود را بدوشيد.

مرحله دوم:
اگر وزن نوزاد خوب جلو مي رود. مي توانيد:
• روزي 4 بار سينه هاي خود را بدوشيد.
• و شير دوشيده شده را هر روز در4 نوبت، بعد از هر بار تغذيه با سينه  با قاشق يا فنجان به نوزاد بدهيد.

مرحله سوم:
اگر وزن نوزاد خوب جلو مي رود و شير شما زياد است. مي توانيد:
• هر وقت نوزاد شير مي خواهد به او شير بدهيد و مدت شير دادن با سينه را نیزبيشتر کنيد.
• اگر شير شما زياد است هر روز سينه هاي خود را بدوشيد.


برگرفته از بسته خدمتی نظام مراقبت از شیرخواران پر خطر مرخص شده از بخش های مراقبت ویژه نوزادان-اداره سلامت نوزادان وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی -1393