راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

«بابا، چرا ماست سفید است؟»، «مامان، چرا خورشید در آسمان است؟»، و «چرا هوا دیده نمی شود؟». لازم است چند دقیقه ای کنار یک کودک عاشق سوال و کنجکاو بنشینید تا حوصله تان را با چنین سوالاتی سر ببرد و اعصاب نازنینتان را به آشوب بکشد.

به گزارش سلامت نیوز، صدیقه معدنی، کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی در گفت و گو با روزنامه خراسان، قرار است به این سوال ما پاسخ دهد که بهترین واکنش در برابر چنین کودک هایی چیست:

اشتباهات رایج والدین در این زمینه

این که بعضی والدین خود را ملزم می کنند تا به همه سوالات کودکشان پاسخ دهند، اشتباه است زیرا این امر واقعا آن ها را خسته خواهد کرد و از طرفی ممکن است جواب بسیاری از سوالات را ندانند و مجبور شوند اطلاعات نادرستی بدهند. در مقابل والدینی که حوصله پاسخ دادن به سوالات کودکشان را ندارند و در پاسخ به هر سوال کودکشان می گویند که مگر «تو فضولی؟» یا « این سوالات به تو نیامده» و ... هم از عواقب نامناسب تربیتی این چنین پاسخ هایی آگاه نیستند.

هدف کودکان از سوال کردن در سن های مختلف

هدف کودکان زیر 5 سال از پرسیدن، فقط صحبت کردن درباره موضوعات مختلف است. شاید او اصلا به دنبال پیدا کردن جواب واقعی سوالات خود نباشد و حتی سوال خود را درک نکند؛ اما او با این کار فرصت پیدا می کند مهارت های گفتاری خود را تقویت کند. کودکان بین 6 تا 9 سال بیشتر درباره موضوعات جدید سوال می کنند و به دنبال یافتن جواب چراهای بسیاری هستند که در ذهنشان شکل گرفته است. موضوعاتی که در مدرسه مطرح می شود یا گفت وگوهای والدین با یکدیگر از جمله عواملی است که حس کنجکاوی کودک را برمی انگیزد. درباره کودکان بین 10 تا 15 سال، بسیاری از سوالات از رسانه های گروهی مانند تلویزیون یا اینترنت سرچشمه می گیرد. تعداد زیادی از کودکان در این سنین در حال گذراندن دوره بلوغ هستند و طبیعی است که کنجکاوی های آن ها در این باره به بالاترین حد ممکن برسد.

تبدیل سوال به بازی

بهترین کار برای والدین در برابر سوال های پرشمار بعضی کودکان این است که همراه با فرزندشان برای پیدا کردن پاسخ درست تلاش کنند. به این ترتیب نه تنها ارتباط بین پدر و مادر و فرزندان بهتر می شود بلکه این کار حالتی مشابه با بازی پیدا می کند و باعث تشویق بیشتر کودکان به یادگیری می شود. توجه داشته باشید که این روش برای پاسخ به همه سوالات توصیه نمی شود.

به هیچ وجه دروغ نگویید

با این که در بعضی از مواقع والدین در جواب سوالات کودک خود دروغ می گویند؛ اما سعی کنید هیچ گاه به این شکل جواب کنجکاوی های فرزندان خود را ندهید. در سنین پایین کودکان همه چیز را به دقت به ذهن خود می سپارند و جواب های اشتباه شما ممکن است تا مدت ها در یاد آن ها باقی بماند. از سوی دیگر بعد از این که آن ها جواب درست را پیدا کردند ممکن است شما را دروغگو بدانند و حتی اعتمادشان را به شما برای همیشه از دست بدهند.

قاطعانه و محترمانه بگویید که جواب نمی دهم

وقتی حوصله ندارید به او جواب دهید یا سوالات او بی معنی است، قاطعانه ولی محترمانه به او بگویید «الان نمی توانم جواب دهم» ولی وارد جر و بحث نشوید. اگر هم به صورت متوالی و پشت سر هم سوال می کند و شما هم کلافه شده اید، سکوت کنید و هیچ پاسخی ندهید. اگر با او بحث کنید و بخواهید او را قانع کنید با او وارد یک جدال روانی می شوید که در پایان شما بازنده آن خواهید بود؛ زیرا او انرژی زیادی دارد و خسته نخواهد شد.

ذهن خودش را درگیر کنید

تا جایی که می توانید به سرعت به سوالات کودکتان پاسخ ندهید؛ اجازه بدهید خودش به تفکر وادار شود و پاسخش را پیدا کند. به همین دلیل وقتی سوالی می کند در جوابش بگویید: «خودت چه فکر می کنی؟»، «به نظر تو چرا این گونه است؟» و اگر نتوانست جواب دهد، آرام آرام و طی سوالات ساده تری او را برای رسیدن به پاسخ درست هدایت کنید؛ برای مثال زمانی که کودک از ما می پرسد یک گیاه چطور رشد می کند؟ می توانیم یک گیاه را نشان دهیم و از او بپرسیم به نظر تو گیاهان چطور رشد می کنند؟ یعنی سوال را با سوال جواب دهیم.

این طوری به آن ها کمک می کنیم به جای پاسخ آماده، برای یافتن پاسخ تلاش کنند و ذهنشان فعال شود.

برگرفته از : سلامت نیوز