راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

دکتر مجید حاجی فرجی روز در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا با بیان اینکه تغذیه صصحیح دوران نوجوانی نقش عمده ای در سلامت نسل آینده جامعه دارد، افزود: نوجوانی دوره انتقال از کودکی است که با جهش رشد جسمی و بلوغ همراه است و در این دوره نیازهای تعذیه ای افزایش پیدا می کند، اما نباید در این زمینه دچار افراط یا تفریط شد.

وی با تاکید بر اینکه خانواده ها باید نوع تغذیه در دوران نوجوانی را جدی بگیرند اضافه کرد: پیروی از رژیم های غذایی خودسرانه و نامناسب مانند مصرف بی رویه تنقلات و غذاهای کم ارزش مانند فست فودها در دوران نوجوانی می تواند منجر به سوءتغذیه در آنان شود.

** مصرف بی رویه تنقلات و غذاهای کم ارزش

حاجی فرجی با بیان اینکه انواع فرآورده های غلات حجیم شده بی رویه توسط نوجوانان مصرف می شود گفت :نوجوان و جوانان به تغذیه سالم توجه نشان نمی دهند و در طول هفته چندبار از غذاهای آماده ، فست فودها، نوشابه های گاز دار ، پفک ، چیپس، استفاده می کنند که از ارزش غذایی کمتری برخوردار هستند.

رییس انجمن تغذیه ایران گفت: مواد غذایی پرچرب و سرخ کردنی که دارای چربی اشباع شده هستند در سال های آینده می تواند مشکلات قلبی و عروقی و تنگی عروق را در پی داشته باشد.

به گفته وی استفاده از فرآورده ها به خصوص چیپس و پفک قبل از وعده غذایی اصلی سیری کاذب ایجاد کرده و اشتها برای وعده اصلی غذا را از دست می دهند و مواد مغذی مورد نیاز برای رشد در آنان تامین نمی شود.

حاجی فرجی یاد آور شد : نمک موجود در تنقلات باعث می شود که ذائقه افراد به غذاهای شور عادت کند و در آینده ابتلا به فشار خون و بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد.

وی اظهار کرد: رشد سریع جسمی و تکامل رفتاری و شناختی، نوع تغذیه نوجوانان در این دوره سنی تحت تاثیر قرار می دهد و نیاز به انرژی و مواد مغذی مانند پروتئین ، کلسیم، آهن، روی و ویتامین های گروه B به طور قابل توجهی در دوره نوجوانی افزایش می یابد.

حاجی فرجی تاکید کرد: درسنین نوجوانی رعایت تغذیه صحیح غذایی که حاوی مقادیر مناسب و متعادل از پنج گروه غذایی مانند گروه نان و غلات ، مواد معدنی ، شیر و لبنیات ، میوه و سبزی و گوشت ها ،مغزها و حبوبات است برای نوجوانان ضروری بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

وی به یکی از روش های غلط تغذیه در نوجوانان و جوانان اشاره کرد و گفت: حذف وعده غذایی صبحانه در نوجوانان بسیار رایج شده است به خصوص در میان دانش آموزان که می تواند عوارض مانند اضافه وزن ، کاهش تمرکز ،عملکرد درسی ضعیف ،دریافت ناکافی مواد مغذی را به همراه داشته باشد.

**چاقی 15 درصد از دانش آموزان ایرانی

چندی پیش دکتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی نگرانی خود را مبنی بر افزایش آمار چاقی دربین دانش آموزان را اعلام کرد و گفت : آمار 15 درصدی چاقی در بین دانش آموزان نگران کننده است و در آینده مشکلات زیادی برای حوزه بهداشت و درمان ایجاد خواهد کرد .

همچنین دکتر بهار اله وردی ،رییس درمانگاه های بیمارستان مرکز طبی کودکان در خصوص چاقی کودکان نیز دراین زمینه گفته بود: بر اساس نتایج پژوهش های صورت گرفته در کشور به طور متوسط 6 تا 7 درصد کودکان ایرانی از چاقی رنج می برند.

وی اضافه کرد :بیش از 70 درصد کودکانی که با اضافه وزن وارد مرحله بلوغ و بزرگسالی می شوند در آینده جزو بزرگسالان چاق خواهند بودکه عوارضی مانند بیماری های عروق کرونری قلب، افزایش فشار خون ، کبد چرب، افزایش قند و چربی خون، ابتلا به سرطان ها به ویژه سرطان تخمدان، سینه و پروستات به صورت جدی در دهه های بعدآنها را تهدید می کند.

** آمار 2 رقمی چاقی نوجوانان

همچنین دکتر سید مرتضی صفوی متخصص تغذیه دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران نیز در این زمینه گزارش داده بود که در کلان شهرهایی مانند تهران، تبریز، شیراز و اهواز، آمار چاقی نوجوانان ۲ رقمی شده و از ۱۰ درصد بیشتر شده است.

 ** چند توصیه به نوجوانان و خانواده ها

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور با بیان اینکه رعایت اصول تغذیه در نوجوان بسیار ضروری است افزود: خانواده ها در برنامه غذایی باید از تمامی هرم غذایی بهره مند شوند و مقدار مصرف مواد غذایی نیز باید بر اساس سن فرزندان آنها باشد.

به گفته وی دختران وپسران نوجوان نیازمند تغذیه مناسب ازگروه های یاد شده غذایی هستند به خصوص دختران که در آینده نقش مادری را ایفا خواهند کرد.

حاجی فرجی ادامه داد: مصرف میوه و سبزی تازه حاوی ویتامین C در وعده های غذایی باعث افزایش جذب آهن و پیشگیری از کم خونی فقرآهن در دختران می شود.

به گفته وی نیاز به ماده مغذی آهن در دختران بیشتر است.

وی اضافه کرد: برای پیشگیری از پوکی استخوان در سال های آینده مصرف فرآورده های لبنی روزانه (شیر 3 لیوان ) و همچنین ماست و پنیر بسیار ضروری است.

به گفته وی رشد استخوان و نیاز به کلسیم در دوره نوجوانی افزایش می یابد و اگر در این مقطع دریافت کلسیم کمتری به بدن آنان برسد ممکن است باعث ایجاد اختلال در رشد توده استخوانی شود.

حاجی فرجی افزود : گروه گوشت یا جانشین های آن حاوی مواد غنی از پروتئین ، آهن ، روی ، ویتامین B 6 ویتامین B12 است بهتر است از گوشت مرغ و یا انواع ماهی در برنامه غذایی در طول هفته گنجانده شود.

وی ادامه داد:نوشیدنی هایی مانند شیر، شیر کاکائو، شیرموز ، شیر خرما و دوغ، و همچنین بستنی، برنجک ، گندم و شاهدانه ، سویا، کیک ها و بیسکویت های ساده یا سبوس دار غنی شده با انواع مغزها مانند پسته، بادام، گردو ، فندق و شکلات های مغز دار، میوه های تازه مانند سیب، و نارنگی، موز و انواع میوه های خشک مانندخرما، کشمش، انجیر و توت ،آلو و آلبالو خشک با بسته بندی بهداشتی از مناسب ترین میان وعده های غذایی است.

حاجی فرجی توضیح داد: ریز مغذی ها در دوره نوجوانی به شکل گیری سیستم دفاعی بدن و حفظ دوره جوانی کمک خواهد کرد.

این فوق تخصص تغذیه به جوانان و نوجوانان توصیه کرد: از مصرف کردن غذاهای سرخ کردنی ، پرکالری ، انواع دسر های چرب و شیرینی های چرب خامه ای پرهیز شود و به جای آن از خشکبار ، نان و پنیر ، گردو ، میوه و انواع آجیل استفاده شود.