راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

دریافت شنیداری کودک قبل از صدا، چیزی ورای شنیدن صرف است. صدا بر سلامت مغز، ذهن، سیستم اعصاب مرکزی و جسم اثر فراوانی می گذارد. جنین به طور طبیعی در محیطی است سرشار از صداهای طبیعی، از جمله صدای مادر، ضربان قلب، صدای جسم خودش و صدای محیط اطراف که از طریق جسم مادر به جنین می رسد. بهترین شرایط وقتی فراهم است که صدای محیط بیرونی از صدای پدر، خواهر و برادر و دیگر اعضای خانواده و نیز صدای طبیعی و موسیقی احاطه شده باشد.

بهترین حالت پس از تولد این است که دنیای صوتی نوزاد تغییر مهمی نکند طبیعی و دلپذیر و عاری از صداهای ناخوشایند و یا بیش از حد بلند باقی بماند. در معرض صداهایی ملایم و طبیعی با فرکانس بالا ، مانند صدای ورزش باد در میان درختان، ترنم جویبار و آواز پرندگان.
بهتر است که محیط صوتی نوزاد پاک و عاری از صداهای ناهنجاری چون صداهای بلند انواع دستگاه های مکانیکی باشد. 

این محیط پاکیزه صوتی به مغز اجازه می دهد تا به پردازش تک تک اصوات بپردازد؛ ابتدا با طیف محدودتری از فرکانس ها و سپس، در پی رشد مغز، در طیفی وسیع تر. مغز در وقت تولد قادر به شنیدن است و صدا به صورت تکانه های الکتروشیمیایی به مغز ارسال می شود.
 البته در مرحله نوزادی، مغز باید بیاموزد که چگونه صداهای مختلف را تشخیص دهد و آنها را تفسیر و پردازش کند. بعد ها این صداها هر یک به شکل صدایی خاص معنا پیدا می کند، دسته بندی و یکی بعد از دیگری پردازش می شود و سر انجام، به صورت زبان معنا پیدا می¬کند. مغز کودک بلافاصله پس از تولد قادر به همه این اعمال نیست و اغلب تکانه های دریافتی را بی هویت و بی معنی می داند.

بخش مهمی از رشد اولیه سیستم شنوایی یا یادگیری پردازش صدا در قالب  زبان مادری است. استنباط کلی این است که کودک ظرف یکی – دو سال اولیه زندگی، نحوه پردازش صداهای خاص زبان مادرش ای را یاد می گیرد. اکثر افراد اگر در سالهای اول زندگی در معرض یادگیری زبان دیگری قرار نگیرند، بدون دخالت های خاص صوتی، برای شنیدن، درک و در نتیجه صبحت کردن به آن زبان دچار مشکل خواهند شد.

متاسفانه واقعیات دنیای امروز شباهتی به محیط صوتی بهینه ندارد  مقایسه و تفاوت میان صحبت دو نفر در یک علفزار سرسبز و وسیع با صحبت دو نفر دیگر در محیط شهری شلوغ این نتیجه را روشن می سازد که محیط صوتی طبیعت، مثبت و رشد دهنده سیستم عصبی است.
محیط صوتی که اکثر شهرنشینان در آن زندگی می کنند پرتنش و کلافه کننده است. تقریباً در هیچ جای کره زمین نمی توان جایی پیدا کرد که در آن انسان در معرض آلودگی صوتی نباشد. این وضع می تواند پیامدهای ناهنجار عصبی، اجتماعی و روانی به بار آورد. در خانه صداهای ناهنجاری چون انواع وسایل برقی، چراغ های فلورسنت، رفت و آمد اتومبیل ها در بیرون، کوبش ناهنجار صدای بم بلندگوهای سیستم های صوتی در اطراف شنیده می شود.

بیرون از خانه وضع نامساعدتر است و صدای هواپیما، قطار، ازدحام اتومبیل، دستگاه های مکانیکی و کوبش های منفی ناشی از فرهنگ تکنولوژی زده غوغا می کند. حتی اگر کسی هم، سال های اول عمرش را در محیط مطلوب صوتی گذرانده باشد، این گونه محیط، آثار مثبت آن ایام را به سرعت  از بین خواهد برد.

برگرفته از: کتاب ماساژ نوزادان و شیرخواران از انتشارات شرکت پژواک آرمان