راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

اگر سابقه بارداری چند قلو داشته باشید، به احتمال زیاد دوباره بارداری چندقلو خواهید داشت. تخمین زده می شود مادرانی که سابقه بارداری چند قلو داشته اند، چهار برابر بیشتر از زنانی که تا به حال باردار نشده اند و یا یک جنین داشته اند، شانس چند قلوزایی دارند.

1- داشتن سابقه خانوادگی
اما فقط در دوقلوهای همسان، مسئله ارث موثر است. اگر مادر و یا مادربزرگ مادری شما دوقلوهای همسان داشته است، احتمال ارث رسیدن این ژن به شما و در نتیجه تخمک گذاری چندگانه و در نتیجه داشتن دوقلوهای همسان در شما بسیار بالا خواهد بود.

2- چاقی و بلندی قد
مطالعات انجام شده، شیوع دوقلوزایی را در زنان چاق نشان داده است. تحقیقات نشان داده است که مادران با BMI بالاتر از 30 ، به احتمال بیشتری فرزند دوقلو خواهند داشت. البته رابطه اضافه وزن و داشتن فرزند دوقلو، فقط در مورد دوقلوهای همسان صادق است.تحقیقات همچنین نشان داده اند که احتمال چند قلوزایی در مادران قدبلند بیشتر از زنان دیگر است.روش های کمک باروری به طور چشمگیری چندقلوزایی را افزایش داده است

3- سن بالاتر
مادران با سن بیشتر نسبت به مادران کم‌سن تر، احتمال دوقلوزایی بیشتری دارند. به نظر می رسد سرعت تخمک گذاری با افزایش سن به مرور افزایش می یابد. تقریبا 20 درصد مادرانی که در سن بالاتر از 45 سالگی باردار می شوند، فرزندان چندقلو دارند.البته بارداری در سنین بالا خطرات زیادی دارد، به خصوص اگر بارداری اول باشد، مانند سقط جنین و دیابت بارداری. بعلاوه آنکه فرزندان مادران با سن بالا، به احتمال بیشتری در معرض خطرات ژنتیکی قرار می گیرند.

4- داشتن فرزند دوقلو
اگر سابقه بارداری چند قلو داشته باشید، به احتمال زیاد دوباره بارداری چندقلو خواهید داشت. تخمین زده می شود که مادرانی که سابقه بارداری چند قلو داشته اند، چهار برابر بیشتر از زنانی که تا به حال باردار نشده اند و یا یک فرزند داشته اند، شانس چند قلوزایی دارند.

5- رژیم غذایی مادر
برخی مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی می تواند علت دوقلوزایی در برخی مادران باشد. مادرانی که در دوران قبل از لقاح، سیب زمینی شیرین بیشترین غذای آنها بوده است، نظیر ساکنین  آفریقای غربی، بیشترین احتمال دوقلوزایی را در تمام دنیا دارند.به نظر می رسد مواد شیمیایی خاصی در این موادغذایی وجود دارد که تخمک گذاری چندگانه را افزایش می دهد.

به علاوه مطالعات نشان داده است که مصرف مقادیر فراوان لبنیات، احتمال دوقلوزایی را افزایش می دهد. در حال حاضر مشخص شده است نوعی پروتئین موجود در جگر حیوانات، با عنوان  IGF  که در شیر و لبنیات نیز وجود دارد، میزان تقسیم سلولی جنین در مراحل ابتدایی رشد را افزایش می دهد و موجب دوقلوزایی می شود.

6- روش های کمک باروری
روش های کمک باروری به طور چشمگیری چندقلوزایی را افزایش داده است. داروهایی که تخمک گذاری را در زن تحریک می کنند، می توانند به باروری های چندگانه منجر شوند.همچنین بارداری های چندقلو می تواند ناشی از لقاح در محیط آزمایشگاهی یا IVF باشد. البته نمی توان گفت تمام مادرانی که با روش IVF باردار می شوند چند قلو دارند، ولی امروزه درصد چشمگیری از افرادی که از IVF استفاده می کنند، دارای دوقلوهای همسان می شوند.

با این حال هیچ پزشک متعهدی، روش های کمک باروری را به منظور دوقلوزایی به فردی که از لحاظ باروری مشکلی ندارد توصیه نمی کند. در واقع این روش ها تنها برای کسانی که مشکل نازایی دارند، کاربرد دارند.

7- افزایش دفعات بارداری
با افزایش دفعات بارداری، احتمال دوقلوزایی افزایش می یابد. اما مشکل این است که هیچ کس نمی داند که بیشترین احتمال دوقلوزایی در کدام بارداری است و به همین خاطر، این روش معقول و مناسبی برای داشتن دو قلو نخواهد بود.

8- باردار شدن در زمان شیردهی
برخی از محققان معتقدند که باردار شدن مادر هنگام شیردهی به فرزند، شانس داشتن فرزند دوقلو و یا چندقلو را افزایش می دهد. این محققان اظهار می کنند که شانس داشتن جنین چند قلو در این مادران 9 برابر بیشتر از سایر مادران خواهد بود.

9- قرص های جلوگیری از بارداری
قرص های پیشگیری از بارداری 99.9 درصد در جلوگیری از بارداری موثرند. اما به احتمال یک درصد، شانس بارداری مادر وجود دارد و در این شرایط، جنین به احتمال زیاد چند قلو خواهد بود.

بیشتر وقت ها بارداری زمانی رخ می دهد که قرص های جلوگیری به طور منظم مصرف نمی شوند. در سایر موارد، بارداری زمانی رخ می دهد که مصرف چند داروی هورمونی خاص باعث تضعیف اثرات قرص جلوگیری از بارداری شود. در برخی موارد مصرف داروهای هورمونی منجر به تخمک گذاری چندگانه و درنتیجه افزایش شانس چند قلوزایی می گردد.

10- خوش شانس بودن
والدین بسیاری از دوقلوها هیچ یک از ویژگی های ذکر شده را در بارداری خود بیان نکرده اند و تنها خود را خوش شانس دانسته اند.دوقلوهای همسان معمولا مبهم و پیچیده ترند. هیچکس دقیقا نمی تواند بگوید چه چیزی باعث می شود یک تخمک بعد از لقاح تقسیم شده و منجر به دوقلوهای همسان شود.در نهایت آنکه خیلی وقت ها، هیچ دلیل خاصی برای چندقلوزایی غیر از خوش شانس بودن وجود نخواهد داشت.

هشدار
فراموش نکنید چندقلوزایی، خطرات و عوارضی مانند اکلامپسی و پره اکلامپسی (فشار خون بارداری) و تولد نوزاد نارس را در پی خواهد داشت. پس اصرار زیادی برای داشتن فرزند دوقلو نداشته باشید و این کار را به خداوند و تقدیر او بسپارید.