راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

در زمانهای گذشته بسیاری از داروهای گیاهی بصورت نسخه در درمان بیماران استفاده میشد . امروزه نیز در بعضی از بیماریها میتوان از عرقیات بصورت کمکی استفاده نمود . در این بحث به تاثیر عرقیات و سایر اقدامات درمانی در درمان مشکلاتی مانند دل درد نوزادان میپردازیم.
نفخ در نوزادان : کولیک شیرخواری از مشکلاتی است که در کودکان معمولا بعد از دو تا سه هفته اول زندگی رخ میدهد . نوزادان معمولا در بعد از ظهر ها دچار مشکل میشوند به این ترتیب که گریه های شدید میکنند و دستهای خود را مشت کرده به بدن نزدیک میکنند و پاهای خود را داخل شکم جمع میکنند و بعد از چند بار حملات به این صورت بعد از دفع گاز و یا مدفوع بهبودی مختصر پیدا میکنند . نوزادان گاهی ولع به شیر خوردن پیدا میکنند و با بی قراری بطور مرتب به مکیدن پستان مادر خود در این زمان میپردازند که معمولا باعث خوردن هوا ی بیشتر و تشدید مشکل کودک میشود . معمولا این زمان تا سه ماهگی طول میکشد وشیرخوران از حملات دل درد و گریه های نابهنگام رنج میبرند. بخاطر داشته باشیم این مشکل در کودکان سالم رخ میدهد . تشخیص این امر که آیا این مسئله بیماری است و یا کودک از سلامت کامل برخوردار است نیز به عهده پزشک معالج میباشدلذا پزشک در صورت وجود مشکل همراه از هر نوع که باشد خانواده را مطلع کرده و آزمایشات مربوطه را برای شیرخوار درخواست نموده و برای خانواده به میزان کافی توضیح میدهد. نکات درمانی در این نوزادان به چند دسته تقسیم میشود: الف- رفتار مادر : مادر دراین موارد باید آرامش خود را حفظ کرده و ضمن اطمینان یافتن از سلامت کودکش بطور مناسب بدون افزایش دریافت هوا توسط کودک در آرامش به او شیر داده و هوای معده او را به آرامی بگیرد. بطور منظم به او شیر دهد و بتواند خواب کافی با همکاری همسر و یا سایر افراد خانواده داشته باشد. مادر نباید اضطراب داشته باشد و محیط خانه برای وی امن و دور از مشاجرات باشد.عدم نظم در شیردهی یا شیردادن به مقدار و دفعات زیاد توصیه نمیشود . ب- رژیم مادر : توصیه میشود مادر درروزهای اول از مصرف شیر پرهیز کرده و لبنیات را نیز به میزان کم مصرف کند . مواد محرک مانند نوشابه رنگی ، قهوه ، مواد افزودنی و فلفل و ادویه جات ، رنگهای مصنوعی ، چیپس ، پفک ، شکلات ، پاستیل و مواد سرخ کردنی وغذاهای نفّاخ مانند(حبوبات، سیر، پیاز و …)را مصرف نکند .ب- عرقیات مورد استفاده در مادر :   مصرف رازیانه، آویشن یا زیره سبز(در اشکال مختلف آنها به صورت دم کرده، جوشانده، عرقیات، قاووت یا در غذاها) یک راه حل ساده است که هم شیر مادر را زیاد می کنند و هم نفخ او را کم. شاید راحت ترین راه این باشد که شبی یک استکان عرق رازیانه به جز ایام عادت و بارداری تا چند ماه بخورید.
ج- درمانهای غیر خوراکی در نوزاد: شکم کودک را روزی یک بار  با روغن زیتون تصفیه نشده به آرامی ماساژ  دهید تا روغن به خورد پوست کودک برود. ماساژ ناف او با روغن کرچک هم راه مناسبی است. گرم کردن موضعی مثل گذاشتن حوله یا پارچه گرم روی شکم نوزاد نیز روش موثّری در کاهش نفخ و دل پیچه کودک است. میتوان روزانه چند بار شکم را درجهت عقربه های ساعت ماساژ داد و سپس به آرامی پاها را دخل شکم کمی فشار داد.به تجربه ثابت شده است که بعضی صداهای خاص باعث آرامش نوزاد می شوند. مثلا بعضی از آنها با شنیدن صدای جاروبرقی آرام می گیرند و بعضی بچّه های دیگر را تنها اگر سوار اتوموبیل خود کرده به گردش و گذار مشغول شوید، از دست گریه تمام نشدنی آنها آسوده خواهید شد.
د- درمانهای خوراکی در نوزاد: یک راه خوب برای کاهش نفخ نوزادان استفاده از عرقیاتی مانند زیره، آویشن، زنیان، بابونه، شیرین بیان، گشنیز، بادرنجبویه، انیسون، کرفس است.مصرف این عرقیات درست است که توصیه شده ولی والدین باید دو نکته را درنظر داشته باشند یکی مسئله مقدار این مواد است که در سن نوزادی قابل کنترل نیست و ممکن است دادن اضافه آنها برای نوزاد مشکل آفرین شودو دوم احتمال آلودگی این مواد و مخلوط بودن آنها با مواد میکروبی وسمی است که خطرناک است پس اثر درمانی آنها مورد قبول و امکان ایجاد خطر برای خانواده توسط ما گوشزد شده ومسئولیت آن بعهده خانواده است.
 پس از هر بار شیر دادن ۲ تا ۳ قاشق چایخوری از یکی از این عرقیات را به کودک بخورانید(از تمیز بودن و سالم بودن آنان اطمینان حاصل کنید). ترنجبین یک داروی آزموده شده است. روزی یکی دو بار و هر بار نصف قاشق چایخوری ترنجبین را در نصف استکان آب جوش حل کرده صاف کنید و به تدریج به نوزاد بخورانید. ترنجبین نیاز به شیرین کردن ندارد و خودش به اندازه کافی شیرین هست. این داروی خوشایند، علاوه بر کاهش نفخ نوزاد، یک آرامبخش و خواب آور موثّر نیز هست . میتوان ترنجبین را به جای آب، در عرق شیرین بیان یا بابونه حل کنید. اگر مشکل بی خوای کودک شدید است افزودن چند قاشق غذاخوری گلاب به این ترکیب هم خیلی خوب است. استفاده از قطره بیلی ناستر نیز که عصاره شیر خشت است و تهیه شده از فرآورده این گیاع بصورت استانداردمیباشد مناسب است و طلق صلاحدید پزشک توصیه میگردد.


برگرفته از :

پایگاه اینترنتی دکتر فریبا شیروانی