در صورتی که مادر شاغل باشد یا به هر دلیل دیگری ناچار باشد ساعاتی را دور از شیرخوار باشد چه باید کرد؟
در فاصله ای که مادر نزد شیرخوار نیست باید شیردوشیده شده با قاشق یا فنجان به شیرخوار داده شود. مادر نیز باید در مدتی که دور از شیرخوار است در فواصل منظم 2-1 ساعته شیرخود را بدوشد تا میزان شیرش کاهش نیابد.
روش دوشیدن و نگهداری شیرمادر
ابتدا مادر باید دست هایش را با آب و صابون و سینه را با آب ساده بشوید و سپس در حال آرامش خاطر و در حالی که فقط به فرزندش فکر می کند با کمک دستهایش به آرامی شیرخود را بدوشد برای دوشین شیر باید فقط به دور هاله سینه فشار ملایم وارد شود. برای بهتر جریان یافتن شیر در موقع دوشیدن توصیه می شود ابتدا مادر مقداری مایعات گرم بنوشد و به مدت 10-5 دقیقه نیز یک حوله گرم روی سینه ای بگذارد ظرفی که برای جمع آوری شیر استفاده می شود نباید شیشه ای باشد زیرا گلبول های سفید موجود در شیرمادر به جدار آن می چسبد و خاصیت ایمنی شیر تا حد زیادی از دست می رود. بهتر است از ظرفی های پلاستیکی استفاده شود. شیر در حرارت اتاق حداکثر 4 ساعت قابل استفاده است. شیر دوشیده تا 48 ساعت در یخچال قابل نگهداری است. برای گرم کردن شیر باید به روش بن ماری به تدریج گرم شود و اگر مقداری از این شیر اضافه ماند دیگر قابل استفاده نیست. شیر مادر را می توان منجمد کرد . برای این منظور باید 30 دقیقه شیر را در یخچال وسپس در فریزر گذاشت شیر منجمد شده در جایخی یخچال تا دو هفته ودر فریزر خانگی تا 3 ماه قابل نگهداری است . ظرف محتوی شیر فریز شده را باید در بن ماری گرم کرد و شیرذوب شده را حداکثر تا 30 دقیقه بعد مصرف کرد.
اگر در طی دوران شیردهی مادر دچار بیماری شود چه باید کرد؟
به طور معمول پادتن ضد بیماری های واگیر از طریق شیر ، به شیرخوار می رسد بنابراین شیردهی نه تنها باعث انتقال بیماری نمی شود بلکه مقاومت شیرخوار در برابر ابتلا به آن بیماری را افزایش می دهد. به عنوان مثال اگر مادر دچار سرماخوردگی شود پادتن های ضد سرماخوردگی از راه شیروی به شیرخوار رسیده و باعث مقاومت او به بیماری مادر می شوند البته چون ویروس عامل بیماری ممکن است از راه ترشحات دستگاه تنفس به شیرخوار منتقل شو رعایت نکات بهداشتی لازم است .
پس از سپری شدن دوران پرخاطره بارداری و مشکلات متعدد احتمالی روحی و جسمی زایمان مادر باید آماده شیردهی به فرزند خود باشد. از آنجا که هدیه ای ارزنده تر از شیر مادر برای شیرخوار وجود ندارد ، بطور قطع مادران از اهداء آن به کودک خود دریغ نخواهد کرد.
برگرفته از: کتاب طب کودکان نلسون
دکتر بهزاد جدیری
فوق تخصص نوزادان