راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

تعريف:

عفونت مجاری ادراری به معنی عفونت مثانه ، حالب ، و ساير قسمت های سيستم ادراری مثل لگنچه کليوی می باشد .

در رابطه با عفونت ادراری نکات زیر قابل ذکر می­باشند:

شيوع اين بيماری به طور قابل ملاحظه ای با سن و جنس ارتباط دارد . UTIدر نوزادان ختنه نشده شايعتر است ، ولی بعد از دوره نورادی در دختران شيوع بيشتری دارد. 2/5 درصد دختران در گروه سنی 11-7 سال مبتلا به اين بيماری می شوند . UTIدر اين سنين درپسران کاملا" نادر است. 50% احتمال عود مجدد در دختران وجود دارد . تشخيص ودرمان صحيح وکامل آن به ويژه درکودکان زير 3 سال از اهميت زيادی برخوردار است ، زيرا تشخيص آن مشکل بوده و خطر ابتلا و درگيری کليه و نارسايي آن زياد است . راه رسيدن باکتری به مجاری ادراری در دوره نوزادی جريان خون و در ساير سنين از راه صعود از پيشابراه ( مجرای خارجی ادرار ) به طرف بالا می باشد. دخترها بيشتر از پسرها به عفونت ادراری مبتلا ميشوند زيرا پيشابراه در دختران کوتاه تر و ميکروبها راحت تر به داخل مثانه راه می يابند. ارگانیسم­های ایجاد کننده:

شایعترین ارگانیسم­ها عبارتند از: اشرشيا کولی (E.coli)، کلبسيلا، پروتئوس، استافيلوکوک، ويروس ها

عوامل زمینه ساز :

1- ريفلاکس (پس زدن ) ادرار از مثانه به طرف بالا به دليل اختلالات آناتوميکی يا التهاب مثانه.

2-تخليه ناکافی مثانه

3-تاخير در ختنه نوزاد

4-مصرف برخی از داروها

علائم شايع:

1- در شيرخوار: تب، کاهش وزن، عدم وزن گيری، تهوع، استفراغ، اسهال و زردی.

2- در کودکان بزرگتر: تکرر ادرار، سوزش و درد در حين ادرار کردن، دل درد، بی اختياری ادراری، شب ادراری بدون سابقه فاميلی، ادرار بدبو.

3- در صورت در گيری مجاری فوقانی ادراری: علاوه بر علائم گفته شده در صورت درگيری مجاری فوقانی ادراری علائم زير نيز ديده می شود : تب و لرز، درد پهلوها، هماچوری (وجود خون درادرار)

با مشاهده علائمی همچون تب و يا جيغ کشيدن بچه به هنگام ادرار کردن (اگر نوزاد می باشد ) و بيقراری حتما" شک در عفونت ادراری کرده و فورا" به پزشک مراجعه نماييد.

تشخيص:

1- کشت ادرار، با استفاده از روش های مختلف از جمله کيسه ادراری، سونداژ و نمونه وسط ادرار

2- تجزيه ادرار ،يعنی بررسی وجود باکتری در ادرار ، وجود گلبول سفيد در ادرار و ...

3- استفاده ازروش های تشخيصی نظير : سونوگرافی کليه و مجاری ادراری و سی تی اسکن کليه و پيلوگرافی وريدی .

درمان :

درمان بيماری با آنتی بيوتيکهای مناسب انجام می شود . نوع آنتی بيوتيک بر اساس نتيجه و پاسخ کشت ادرار است.

توصيه­های بهداشتی به والدين:

1) طول دوره درمان را کامل کنيد .به عبارت ديگر داروهای تجويز شده توسط پزشک را خودسرانه قطع نکنيد .

2) 1 تا 2 هفته بعد از اتمام داروها مجددا" نمونه ادرار جهت کشت گرفته شود تا از درمان کامل عفونت اطمينان حاصل کنيد .

3) کودک را به مصرف زياد مايعات مثل آب ، چای کمرنگ ، آب سيب و مايعات ديگر تشويق کنيد تا عفونت دفع شود .

4) اجازه ندهيد فرزندتان ادرار خود را به مدت طولانی نگه دارد و يا آن را کاملا" تخليه نکند .

5) تا حد امکان از پوشيدن لباس های تنگ و چسبان و يا پلاستيکی به کودک خودداری نماييد . لباس نخی ترجيح داده می شود زيرا کمتر رطوبت را به خود نگه می دارد .

6) لباس های کودک را با لباس ديگری که آلودگی بيشتری دارند نشوييد . به عنوان مثال لباس های فرزندتان را با لباس های ديگر درماشين لباسشويي نشوييد .

7) قبل از تعويض پوشک و يا شستن محل ادرار و مدفوع کودکتان ، حتما" دست های خود را بشوييد .

8) هميشه در هنگام شستن فرزندتان ابتدا محل ادرار و سپس محل مدفوع او را بشوييد . اين کار مانع انتقال ميکروب های روده به مجرای ادرار کودک می شود .

9) از يبوست کودکتان پيشگيری کنيد، زيرا احتمال عفونت ادراری بالا می­رود.

10) در صورت عود های مکرر عفونت ادراری ، با پزشک متخصص بيماری های کليوی کودکان مشورت کنيد ،تا شناسايي علت عود بيماری ،از پيگيری آن دست برنداريد.




برگرفته از : وبگاه شخصی دکتر احمد شاه فرهت