شب ادراری پدیده ای به شدت رایج در میان کودکان است. حتی گفته می شود که هیچ مشکل رایجی به اندازه شب ادراری در فرآیند رشد فیزیکی کودک دیده نمی شود با این حال نسبت به سایر مشکلات کودک، کمتر مورد بحث قرار می گیرد. علت هم کاملا روشن است زیرا والدین و حتی خود کودک از بیان آن احساس شرمساری می کنند. اما نکته مهم این است که جایی برای شرمندگی نیست. شب ادراری عارضه ای قابل درمان است اگر به درستی به آن پرداخته شود.
فاکتورهای زیادی در بروز شب ادراری مؤثر هستند و خبر خوشحال کننده این است که با تشخیص این موارد، به حداقل رساندن یکی از پنهانی ترین مشکلات فیزیکی کودکان که می تواند تبعات روحی سنگینی نیز برای آنها به همراه داشته باشد به راحتی امکان پذیر است.
اصولا چرا کودک دچار شب ادراری می شود؟
عوامل زیادی در بروز این حالت مؤثر است با این حال و بر اساس بررسی های صورت گرفته، یکی از موارد زیر می تواند عامل اصلی بروز شب ادراری در کودک باشد:
تأخیر در بلوغ مثانه : این وضعیت زمانی روی می دهد که سیگنال دهی میان مغز و مثانه در حین خواب با تأخیر صورت گرفته و یا بنابه دلایلی با کندی همراه شود.
کم بودن سطح هورمون ADH : درمان شب ادراری کودکان با رفتارهای عاطفیاین هورمون میزان ادرار تولید شده در بدن را کنترل می کند و بروز هر مشکلی درخصوص عملکرد آن می تواند به بروز شب ادراری منجر شود.
خواب زیاد و عمیق: اگر کودک خواب زیاد و بسیار عمیقی داشته شاد، ممکن است مغزش نتواند سیگنال دریافت شده مبنی بر اینکه «مثانه پر شده» را دریافت کند.
سیگنال دهی اشتباه درباره کوچک بودن مثانه :این عارضه بدان معناست که گرچه مثانه کودک اندازه طبیعی دارد اما مغز سیگنال های اشتباهی دریافت می کند مبنی بر آنکه مثانه پر است و یا پر نیست!
یبوست :یبوست در کودک ممکن است به شب ادراری نیز منجر شود زیرا در این وضعیت فشار زیادی به مثانه وار می شود.
پزشکان اطفال شب ادراری برای کودکان تا ۶ ساله را طبیعی به شمار می آورند. اما اگر پس از این مرز سنی همچنان شاهد شب ادراری کودک بودید بهتر است با یک متخصص کودکان مشورت کنید.
راهکارهایی برای کاهش و توقف شب ادراری در کودکان
نوشیدن کمتر مایعات پیش از به خواب رفتن
اعمال این محدودیت تأثیر محسوسی بر عدم شب ادراری کودکان دارد اما در عین حال مشکلات خاص خود را نیز به همراه دارد. بسیاری از کودکان با مشاهده تصمیم والدینشان احساس می کنند که به نوعی درحال تنبیه شدن برای جرمی هستند که عمدی در بروز آن در کار نبوده است.
رفتن به دستشویی پیش از خواب
مطمئن شوید که کودک پیش از به خواب رفتن حتما به دستشویی رفته باشد و از آن مهمتر مطمئن شوید که کودک به خوبی ادرار می کند. در این صورت شانس شب ادراری او بسیار کم می شود.
استفاده از دستگاه مخصوص
دستگاه هشداردهنده ای در فروشگاه های مخصوص لوازم نوزاد و کودک به فروش می رسد که به لباس یا لباس زیر کودک متصل شده و شب ادراری او را هشدار می دهد. تجربه و مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که این ابزار کاربردی در طولانی مدت تأثیرگذار خواهد بود و حتی بسیاری از خانواده ها آن را به مراتب مؤثرتر از جایزه دادن و یا سایر روش های درمانی می دانند.
تشویق کنید و نه انتقاد
این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است که در مواجه با کودکی که دچار شب ادراری شده به جای انتقاد و تنبیه، گفتگوی آرام و در ادامه مشوق های مختلف را در نظر بگیرید. به خاطر داشته باشید که شب ادراری در بسیاری از موارد از کنترل کودک خارج است و اگر با دید انتقادی و توأم با تنبیه با او برخورد کنید شک نداشته باشید که این وضعیت بغرنج تر از هر زمان دیگری خواهد شد. همیشه او را تشویق و حمایت کنید تا مطمئن شود بدون توجه به اینکه چه اتفاقاتی روی می دهد، شما همواره در کنارش قرار دارید.
به کودک توضیح دهید
زمانی که این مشکل بروز می کند، کودک در شرایطی قرار می گیرد که در آن خود را با انبوهی از پرسش ها مواجه می بیند. ممکن است او احساس بسیار بدی داشته باشد و به همین دلیل به سراغ شما به عنوان والدین آمده و درباره علت وقوع ادرار کردن در خواب توضیح بخواهد. سعی کنید به ساده ترین بیان ممکن با او صحبت کنید. به او بگویید که مثانه و مغز به درستی با هم گفتگو نمی کنند. پس یادتان باشد هیچگاه کودکی که درباره این مشکل از شما سؤال می کند را سرزنش نکنید.
از وسایل کمکی استفاده کنید
در فروشگاه ها و به خصوص داروخانه ها وسایلی به فروش می رسد که تاحدی تبعات منفی شب ادراری را کاهش می دهد. پوشش های ضد آب از آن جمله هستند که می توانید آن را بر روی تختخواب کودک بکشید تا استرس او کاهش یابد.
تمرین مثانه
این تمرین به ظاهر ساده اما تأثیرگذار به کودک کمک می کند تا به تدریج ادرار را برای مدت زمان بیشتری در مثانه خود نگاه دارد. این تمرین توانایی کودک در کنترل جریان ادرار را تقویت می کند که در نهایت به کم شدن احتمال شب ادراری منجر می شود.
مراجعه به پزشک متخصص
به محض مشاهده شب ادراری با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. او بهتر از هر کسی می تواند شما را یاری رساند. پزشک با زیر نظر قرار دادن فرآیندهای مختلف کودک، بهترین توصیه ها را ارایه می کند. در واقع پزشک ابتدا در جستجوی علل شب ادراری برمی آید و این همان گام مهمی است که افراد دیگر توجه زیادی به آن نمی کنند حال آنکه با درک این موضوع، نیمی از راه حل به دست آمده است.
گفتگوی دوستانه با کودکی که به هر دلیل دچار شب ادراری شده تأثیر بسزایی در درمان هرچه سریع تر این مشکل دارد. او را در این شرایط تنها نگذاشته و نشان دهید که همواره و در هر شرایطی در کنارش قرار دارید. کودک با مشاهده این نزدیکی عاطفی، از نظر روانی برای درمان این عارضه آمادگی بیشتری پیدا می کند
برگرفته از: سایت آفتاب