وبا یک بیماری حاد اسهالی است که توسط میکروبی به نام ویبریوکلرا ایجاد می شود. این میکروب از طریق خوردن آب و مواد غذایی آلوده پس از عبور از معده در روده تکثیر پیدا کرده و موجب ترشح سم ( توکسین) و افزایش دفع آب و املاح از دیواره روده می شود که با علامت اسهال همراه است بنابراین میکروب از طریق مدفوع انسان در محیط پخش شده و با رعایت نکردن بهداشت فردی و عمومی ، آب و ماده غذایی را آلوده می کند.
منابع شایع بیماری :
عامل بیماری وبا در آب مواد غذایی ، میوه و سبزی ، صدف دریایی ، گوشت ومحیط های مرطوب زنده م یماند ولی جوشاندن آب به مدت 1 دقیقه از بین می رود . منبع بیماری وبا ، آب و غذای آلوده به مدفوع انسانی است.
علائم بیماری:
1. اولین شکایت بیمار احساس پری و غرغرشکم است و سپس اسهال آبکی شبیه به آب برنج ، بی بو با دفعات اجابت مزاج غیرقابل شمارش( خیلی زیاد)
2. نبودن دل درد و دل پیچه
3. استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
4. گرفتن عضلات پشت ساق پا
5. عطش فراوان
6. فقدان تب
7. فقدان خون در مدفوع
نحوه سرایت بیماری وبا چگونه است ؟
انتقال وبا از راه های زیر صورت می گیرد :
• آب آلوده به مدفوع
• آشامیدنی ها و مواد غذایی آلوده ، سبزی و میوه هایی که با آب آلوده شسته شده اند و آلودگی غذاهای پخته شده بعد از تهیه
• تماس مستقیم دست با ترشحات اسهال بیمار وبایی
پیشگیری از وبا :
• جوشاندن یک دقیقه ای آبی که از سلامتش اطمینان ندارید.
• شستشوی دست با آب و صابون قبل ازخوردن غذا و بعد از اجابت مزاج( رفتن به توالت)
• انگل زدایی و ضدعفونی نمودن سبزی و میوه
روش انگل زدایی و ضدعفونی نمودن سبزی و میوه :
• مراحل اول( پاک سازی): پاک کردن سبزی و شستشوی اولیه با آب سالم ( آب لوله کشی) .
• مرحله دوم ( انگل زدایی) : اضافه کردن 5-3 قطره مایع ظرف شویی به ازاء هر لیتر آب مصرفی ونگهداری سبزیجات به مدت 5 دقیقه در آن .
• مرحله سوم ( ضدعفونی ) : برای ضدعفونی و از بین بردن میکروبها مقدار یک گرم( نصف قاشق چای خوری) پورکلر خشک را در ظرف 5 لیتری آب ریخته کاملاً حل کنید. سپس سبزی ومیوه ی انگل زدایی شده را به مدت ( 10-5دقیقه) در محلول ضدعفونی کننده ی فوق الذکر قرار دهید تا میکروب های آن کشته شوند.
• مرحله چهارم ( شستشوی مجدد): سبزی ضدعفونی شده را مجدداً با آب لوله کشی بشوئید تا باقی مانده کلر از آن جدا شود و سپس مصرف نمائید.
درمان بیماری چگونه است ؟
در صورت بروز علائم و نشانه های بیماری از جمله اسهال حاد آبکی ، بدون انجام خوددرمانی به سرعت به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه نمائید.
قبل از مراجعه چنانچه بیمار قادر به نوشیدن است مایعات کافی از جمله محلول خوراکی ORS به او بدهید.
برای تهیه ی محلول ORS یک بسته از آن را در یک لیتر آب جوشیده خنک شده حل کنید.
با رعایت نکات ساده بهداشتی بیماری وبا به آسانی قابل پیشگیری است. شایعترین راه انتقال بیماری وبا از طریق آب ، مواد غذایی ، سبزی و میوه های آلوده می باشد.
برگرفته از: کتاب طب کودکان نلسون-کتاب طب نوزادان فاناروف
دکتربهزادجدیری
فوق تخصص نوزادان