4 تا 6 هفته اول بعد از زایمان را دوره نفاس مینامند در جریان این دوره قسمت اعظم تغییراتی که در طول بارداری در بدن ایجاد شده بود به حالت قبل از بارداری برمیگردد هر چند بازگشت کامل ممکن است تا شش ماه طول بکشد.
یکی از این تغییرات پسرفت رحم یعنی بازگشت جسم رحم به وضعیت قبلیست. در جریان زایمان باز شدن عروق خونی محل اتصال جفت سبب شروع خونریزی شدیدی میشود که با انقباض رحم از شدت آن کاسته میشود. این خونریزی حد اقل تا ده روز ادامه میابد.
پسرفت کامل محل جفت که سبب بسته شدن کامل این عروق میگردد تا حدود شش هفته به طول می انجامد.اگر چه در بسیاری موارد خونریزی بیش از همان ده روز طول نمیکشد ولی باقی ماندن خونریزی طی این مدت شش هفته ای غیر طبیعی نخواهد بود. درافراد کم خون وبی بنیه که قبل از بارداری تغذیه اصولی نداشته و کم تحرک بوده اند خونریزی ممکن است حتی تا دو ماه بعد از زایمان نیز ادامه یابد که باز هم نرمال تلقی میگردد. ولی هر گاه خونریزی بیش از دو ماه ادامه داشته باشد باشد لازم است زائومورد معاینه و بررسی قرار گیرد. در صورتیکه پسرفت رحم کند و کمتر از حد طبیعی باشد سبب خونریزی طول کشیده بعد از زایمان می گردد. باقی ماندن قطعاتی از جفت و عفونت از علل پسرفت ناکامل رحم هستند.در موارد نادر بروز مول یا بیماری ترفوبلاستیک محل جفت هم میتواند ایجاد خونریزی طول کشیده غیر طبیعی نماید که کلیه این موارد توسط پزشک معالجتان مورد بررسی قرار میگیرد. طی 24 ساعت اول بعد از زایمان با تجویز داروهای منقبض کننده رحم و انجام ماساژ رحمی در بیمارستان به رحم برای شروع انقباض کمک شده و سپس با تجویز مکملهای آهن ومولتی ویتامین به منظور تقویت قوای جسمانی و جایگزینی خون از دست رفته روند جمع شدن رحم تقویت میگردد.
تداوم خونریزی رحمی بیش از دو ماه علی رغم تمهیدات فوق مستلزم مراجعه و ویزیت توسط پزشک خواهد بود.
خونریزی تا دو ماه بعد از زایمان نرمال تلقی شده و نیاز به اقدام خاصی ندارد.
دکتر فریده مظفری کرمانی
منبع :دخلی به زبان ساده از کتاب بارداری و زایمان ویلیامز