راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

pco  یا سندروم تخمدان پلی کیستیک نوعی وضعیت طبی همراه با افزایش سطوح هورمونهای مردانه است که بیماران اغلب آن را با نام تنبلی تخمدان می‌شناسند. این بیماری یکی از مشکلات رایج در بانوان است. یک بیماری است که بصورت صفت ژنتیک پیچیده ای به ارث می‌رسد و بنابراین جنبه خانوادگی دارد و در اقوام ( مادر، خواهر، خاله، عمه و ... ) قابل مشاهده است. بی‌نظمی پریود، موی زائد صورت و بدن، ریزش موی سر، پوست و موی  چرب، چاقی، آکنه صورت و پشت و نازایی از علائم این بیماری‌اند. از بین این علائم بی نظمی پریود و موی زائد رایج ترین علائم هستند.
در این بیماران به‌دلیلی نامشخص اختلال در عملکرد تخمدان رخ داده و تخمک‌گذاری ماهانه رخ نمی‌دهد لذا سطح هورمون‌های مردانه افزایش می‌یابد. نیمی از افراد مبتلا، دارای اضافه وزن بوده و اغلب دارای مقاومت به انسولین هستند که ممکن است در آینده منجر به دیابت شود. به همین دلیل بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان باید آزمایش «عدم تحمل گلوکز» را انجام داده و مرتبا قند خون خود را چک کنند. بعلاوه این بیماران در معرض کمبود ویتامین دی، افزایش فشار خون، افزایش چربی خون، چاقی و ناباروری هستند. در آن دسته از بیماران که دچار عدم تخمک‌گذاری مزمن هستند خطر سرطان رحم نیز افزایش می یابد. در بسیاری از مبتلایان در جریان سونوگرافی تخمدانها بزرگتر از نرمال و حاوی فولیکول‌های متعدد و ریز میباشد که نمای ظاهری پلی کیستیک را بوجود آورده و به همین علت بیماری به این نام خوانده می‌شود. تشخیص بیماری بر اساس مجموعه ای از علائم بالینی و آزمایشگاهی داده می‌شود.
این بیماری مادام العمر باقی میماند ولی دارای دوره‌های خاموشی و بیداری است یعنی گاهی شعله ور شده و علائم بیماری خود را نشان می‌دهند و گاهی غیرفعال شده و بیمار هیچ علامتی ندارد. بیماری در مرحله فعال نیازمند درمان است زیرا در این مرحله بیماران در معرض عوارض و خطرات ذکر شده هستند.
درمان به صورت مصرف داروهای هورمونی به منظور بازگرداندن عملکرد تخمدان و درمان مقاومت به انسولین است، ولی باید توجه داشت اساس درمان افزایش فعالیت بدنی و ورزش، کاهش مصرف مواد قندی و غذاهای چرب و کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن است. در صورت رعایت این موارد بیماری می‌تواند برای مدت طولانی در حالت خفته باقی بماند و بیمار از عوارض آن در امان خواهد بود.
دکتر فریده مظفری کرمانی
جراح و متخصص زنان و زایمان