راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

آلرژی واکنش سیستم ایمنی بدن به یک ماده خارجی می باشد در بیشتر مردم یک ماده خاص ، علامتی را ایجاد نمی کند ، اما در افراد حساس ؛ این ماده باعث شروع واکنش های آلرژیک می شود. بیشتر آلرژی ها خفیف بوده ونسبتاً آزار دهنده هستند و معمولاً بخوبی با دارو و اقدامات پیشگیری کننده درمان می شوند.واکنش های آلرژیک بیشتر به علت مواد خارجی مثل گرده گیاهان ، غذاها و داورها  ایجاد می شوند. ماده آلرژن زا ( آلرژن ) نامیده می شوند که در تماس اول عارضه ای ایجاد نمی کند و پس از تماس اول ، سیستم ایمنی  بدن شخص شروع به آنتی کرساز بر علیه  ماده آلرژن می کند و بعضی از انواع گلبول های سفید خون به این ماده حساس می شوند سپس تماس بعدی با این ماده آلرژن باعث می شود تا سلولهای بخصوصی در بدن هیستامین ترشح کنند.

هیستامین ماده ایست که واکنش های آلرژیک  را شروع می کنددر بعضی موارد ، واکنش های آلرژیک ممکن است منجر به کهیر یا ورم در قسمتی از پوست بدن شود. واکنش های بسیار شدید آلرژیک ( آنافیلاکسی ) نامیده می شود که ممکن است باعث مرگ بیمار شود. آلرژی معمولاً دربچگی ایجاد می شود که ممکن ست باقی بماند یا در دوران  بلوغ از بین برود. حالت هایی مثل آسم و اگزما  که پایه  آلرژیک دارند نیز در این گروه بیماری ها قرار می گیرند.

التهاب آلرژیک مخاط بینی و حلق:
در این نوع آلرژی پوشش مخاط بینی و حلق ملتهب شده و معمولاً در بیماران ، به علت تنفس  مواد آلرژن ایجاد می شود.  این حالت معمولاً در بهار و تابستان پیدا می شود که به عنوان  آلرژی  فصلی خواند شده  و بنام تب یونجه  نیز معروف است ولی ممکن است در تمام فصول  نیز دیده شود. این آلرژی در افرادی که آلرژی های دیگری هم دارند ( مثل آسم )  بیشتر وجود دارد. 

علت این آلرژی چیست؟
آلرژی فصلی بینی و حلق معمولاً به علت دانه گرده علف ها ، درختان و گلها ایجاد شده و طی بهار وتابستان علت گرده افشانی گیاهان این بیمار بیشتر  دیده می شود. شایعترین آلرژن که می تواند آلرژی فصلی پایدار بینی و حلق ایجاد کند ، گرد و خاک و پودر لاشه حشرات بسیار ریز موجود در خانه(MITE) ، موو پرحیوانات و اسپور قارچها می باشد. 

علائم:
علائم آلرژی فصلی بلافاصله  بعد از تماس  با آلرژن پیدا می شود. علائم عبارتند از:
• احساس خارش شدید در بینی
• عطسه مکرر
• آبریزش بینی
• انسداد بینی
• قرمزی ، خارش و ترشح چشم
• در بعضی از بیماران  سردرد نیز اضافه می شود. اگر مخاط بینی شدیداً پر خون شود احتمال  خونریزی از بینی  نیز وجود دارد. 

چه باید انجام داد؟
با مراجعه به پزشک ، سعی می کند که با سئوالات و امتحاناتی که انجام می دهد نوع آلرژن را مشخص کند. با خارش  دادن پوست و تماس مواد مختلف آلرژن در محل خارش توسط پزشک ، شاید بتوان نوع آلرژن را مشخص کرده در بعضی موارد ، آلرژن را نمی توان پیدا کرد.
اگر نوع ماده آلرژن  پیدا شود و بیمار بتواند از آن دوری کند ،علائم از بین می رود از داروهای ضد آلرژن نیز می توان استفاده کرد. داروها به شکل خوراکی ، تزریقی و قطره بینی  یا اسپری  بینی وجود دارند. داروهایی نیز هستند که در بینی چکانده می شود که باعث باز شدن بینی می شود  ولی این داروها نباید زیاد در بینی چکانیده  شود زیرا  باعث صدمه شدید به مخاط بینی و عوارض جدی  و دائمی می شود. اختصاصی ترین درمان برای آلرژی فصلی ، پیدا کردن  آلرژن و سپس ایجاد ایمنی  بر علیه آن آلرژن است. در این روش به بیمار  ، آلرژن از مقادیر  بسیار داده می شود ، به این درمان 3 تا 4 سال  معمولاً طول می کشد و همیشه هم موفقیت آمیز نیست. 

پیشگیری از حساسیت  فصلی:
اقدامات زیر با هدف کاهش محیط زیست  از مواد آلرژن انجام می شود:
• پرهیز از نگهداری حیوانات در منزل
• جایگزینی  بالش و تشک ساخته شده از مواد حیوانی ( مثل پر و پشم ) با مواد مصنوعی شبه پشم
• پوشش پتو و لحاف با نایلون  
• جمع آوری اشیائی  که گرد و خاک را در خود جمع می کنند و پاک کردن آنها مشکل است.
• کاهش سطح پرده ها در منزل
• برای جلوگیری  از ایجاد  علائم آلرژی فصلی اقدامات زیر نیز ممکن است مفید باشند :
• پرهیز از قدم زدن در مناطق علف زار یا مناطقی که علف هرزه روئیده است.
• در تابستان  درها و پنجره ها را بخوبی ببندید و از هوایی که توسط دستگاه هواساز  وارد ساختمان  می شود استفاده کنید.
• صبح  خیلی زود و عصرها از منزل بیرون نروید ، زیرا در این  زمانها مقدار گرده گیاهان د ر هوا بسیار بیشتر است.
• زمانهایی که بیرون هستید از عینک آفتابی استفاده کنید تا چشمهای شما کمتر در معرض هوای بیرون  باشد.
• کولرهای آبی منشاء بزرگی برای فرستادن مواد آلرژن به داخل ساختمان هستند.

برگرفته از: کتاب طب کودکان نلسون-کتاب طب نوزادان فاناروف
دکتربهزادجدیری
فوق تخصص نوزادان