راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

• تماس پوست با پوست به تدریج  شروع وافزوده شود به طوری که باتغییر ملایم از مراقبت متناوب به مراقبت آغوشی مداوم پیش رفت . بهتراست اولین مراقبت حداقل بین 30 تا 60 دقیقه طول کشیده و یک بار در روز باشد . به تدریج  طول مدت  آن را به حداقل 1 تا 3 ساعت و دفعات آن حداقل به 3 بار در روز افزایش یابد. از آنجایی که برداشتن وگذاشتن مکرر برای نوزادخیلی تنش زا است ، باید از انجام مراقبت آغوشی کمتر از نیم تا یک ساعت خودداری شود. بنابراین حداقل زمان مطلوب برای انجام مراقبت آغوشی یک ساعت است .مراقبت آغوشی می تواند به صورت مدام ( 24 ساعته ) ، یا به صورت منقطع ( چند بار در روز) ویا ترکیبی ازهر دو انجام شود.

• راحتترین وضعیت برای نوزاد ، وضعیت جنینی ( با دست و پاهای خم شده ) است. این وضعیت تقریباً شبیه حالت او در داخل رحم می باشد. سرنوزاد باید در میان پستانها و سینه نوزاد روی سینه والدین قرار گیرد و سر باید به یک طرف چرخانده شود ، تا گردن مستقیم و کمی به طرف عقب نگهداری شود. این کار سبب بازماندن راه هوایی  نوزاد می شود و ضمن انجام تماس پوست با پوست بیشتر ، امکان تماس چشم با چشم نیز فراهم می شود.

• باید از خم شدن بیش از اندازه سر به جلو و عقب جلوگیری شود و نوزاد را در حالتی  که یک دست در پشت گردن وشانه او قرار دارد نگه داشت. فک تحتانی  نوزاد را به آرامی با انگشت شست و انگشتان دیگر محافظت نموده تا از سرخوردن سرنوزاد  به پایین  و بسته شدن راه هوایی در وضعیت عمودی جلوگیری شود. دست دیگر زیر باسن نوزاد قرار گیرد.

• زانو و ران های نوزاد باید خم و از بدن دور شود و شکلی مانند پاهای قورباغه بگیرند. آرنج ها هم باید خم شوند.

• شکم نوزاد باید تقریباً هم سطح با قسمت تحتانی قفسه سینه مادر قرار گیرد. در این ارتباط نزدیک ، نوزاد باید جای کافی برای تنفس داشته باشد. تنفس مادر ، نوزاد راتحریک  و از بروز آپنه ( وقفه تنفسی) پیشگیری می نماید.

• مادر می تواند در حالت نشسته  و یا تکیه داده به تخت خواب یا صندلی  در حالی که بدن خود را اندکی  به عقب متمایل کرده و با دست خود شانه و پشت گردن نوزاد را گرفته ، مراقبت آغوشی را انجام دهد.

• در نوزادان بسیار نارس ، وضعیت قرارگیری سروگردن از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا همواره خطر بسته شدن راه های هوایی وجود دارد.  بنابراین بهتر است سرنوزاد را به یک طرف برگردانده و مختصری چانه نوزاد بالا آورده شود( به عقب کشیدن سر) ومواظب بود که گردن  نوزاد به جلو خم و یا بیش از حد به عقب کشیده نشود.

• بهتر است کناره های پوشش و یا لباس  مخصوص نوزاد درست در زیر گوش هایش قرار گیرد تا از تغییرات احتمالی  در وضعیت عمومی نوزاد از جمله  رنگ لبها و تنفس او آگاه شد. در نوزادان نارستر باید مانع لغزیردن به یک طرف و خارج شدن از خط وسط قفسه سینه شد.

• هنگامی که مادر در صندلی جابجا شود ، ممکن است نوزاد یک دست یا یک پای خود را از وضعیت خمیده در آورده و دراز کند. اگر والدین متوجه این حرکات شدند ، فقط عضو در آمده را دوباره به جای اولیه ودروضعیت  راحت برگردانند.

• هرگز اندام نوزاد ، برای جابجایی  کشیده نشود زیرا وقتی  نوزاد  در خواب عمیق است ، تنظیم وضعیت ، او را بیدا نخواهد کرد. اگر نوزاد زمانی که به خواب رفت ، سرش به جلو افتاد ، سرش را به وضعیت قبلی برگردانده و مطمئن شد که راه های هوایی تنفس او باز است.

• اگر والدین  نوزاد دوقلو دارند و تصمیم گرفته اند دوقلوهایشان را مراقبت آغوشی نمایند دقت کنند که هر دو را بطور مساوی در آغوش بگیرند. در غیر این صورت ممکن است به یک نوزاد بیشتر از نوزاد دیگر وابسته شوند. اگر والدین می خواهند دوقلوها را جداگانه بغل بگیرند ، به هر دو زمان مساوی اختصاص دهند ، اما ترجیحاً هر دو نوزاد را همزمان مراقبت آغوشی نمایند. فقط لازم است دقت شود که در هرنوبت ، دوقلوها طوری  جابجا شوند که هر دو نوزاد صدای قلب مادر رابشنوند. همچنین این امکان وجود دارد تا برای مشارکت بیشتر بطور همزمان هریک از نوزادان به ترتیب توسط مادر وپدر مراقبت شوند.

• اگر به هر علتی  مادردردسترس نباشدو یاادامه مراقبت آغوشی برای او مقدور نباشد ، سایر اعضای خانواده ( پدر ، مادربزرگ و سایر افراد) هم می توانند به مادر کمک کنند وتماس پوست با پوست  مراقبت آغوشی را انجام دهد.

• اگر نوزاد عرق کرده است ، نشانه مشخصی است که بدن او بیش از حد گرم شده است . در این صورت  اگر نوزاد کلاه  و یا جوراب  داشته باشد. آنها را باید درآورده و پوشش نوزاد کم شود و به پرستار  اطلاع  داده تا دمای بدن نوزاد را با کمک والدین  اندازه بگیرد.

برگرفته از:کتاب مراقبت آغوشی مادرانه از انتشارات شرکت پژواک آرمان