راهنمایی و آموزش والدین از زایمان تا رشد

منظور از تغذیه تکملی مطلوب ، تنها توجه به نوع و مقدار غذا نیست بلکه شامل نحوه غذادادن  به شیرخوار نیز هست.  یعنی چگونه؟ چه وقت؟ کجا ؟  و چه کسی به او غذا می دهد؟

بنابراین  با به کارگیری نکات زیر که  در تغذیه صحیح شیرخوار اهمیت ویژه ای دارد می توان(( تغذیه تکمیلی مطلوب ))  رابرای او فراهم نمود.
1- شیرخوار هنگام غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد و مشتاق غذا خوردن باشد و مادر یا مراقب ، با خوش خلقی وتشویق او به خوردن غذا ، این زمان رابرایش لذت بخش کند.
2- نگام غذا خوردن ، بهتر است کودک راست بنشیند و مقابل مادر یا پدر باشد به این ترتیب کودک می تواند آنچه را که در مورد غذا باید  کشف کند انجام دهد و احتمال خفتگی او هم به دلیل پرت شدن غذا به گلویش کمتر خواهد بود. در صورت امکان یک صندلی  مخصوص غذا خوردن کودک برای  اینکار مناسبتر است.
3- غذا دادن باید با صبر و حوصله و همراه با نگاه کردن به چشمان کودک، لبخند  زدن و گفتار خوب باشد.
4- نباید به شیرخواری که خواب آلوده یا در وضعیت درازکشیده است غذا داد.
5- یرخوار را باید بهخوردن تشویق کرد ولی نباید به اجبار متوسل شد. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس وتوجهش به چیز دیگری جلب نشود.
6- گاهی مادران اجازه نمی دهند کودک مطابق میل ونیاز خود غذا طلب کند در حالی که بهتر است اشتیاق واشتهای کودک حتماً در نظر گرفته شود.
7- غذا باید با توجه به توانایی ها و مهارتهای تغذیه ای کودک ، تهیه و به او ارائه شود.
8- ضمن غذا دادن به شیرخوار ، می توان به او هم اجازه داد که از انگشتانش استفاده کند و به غذا دست بزند و آن را به دهان ببرد.
9- شیرخواران  بزرگتر از 9 ماه اصرار دارند که با دست خودشان غذا را بردارند و بخورند. ضمن این که این اجازه باید  به آنان داده شود باید در غذا خوردن کمکشان کرد ولی نباید آنها را تنها گذاشت.
10- چنانچه کودک از خوردن  بعضی غذاها روگردان باشد می توان با تغییر در ظاهر و قوام غذا ، رعایت تنوع و استفاده از برخی ادویه ها ( زردچوبه)  و چاشنی ها ( آب لیموترش  تازه ، آب نارنج  تازه ، آب هویج ) و سبزی های خوشبوی سائیده شده او را به خوردن  غذا تشویق نمود
11- درصورتی که شیرخوار  غذای  کمکی را نخورد ، مادرنباید آن را به کلی از برنامه غذایی  او حذف نماید بلکه بهتر  است هر چند روز یکبار مجدداً آن را تهیه و به کودک ارائه کند زیرا اغلب  شیرخواران پس از 7 یا 8 بار و گاهی هم ده یا پانزده  بار ارائه  همان غذا ، نهایتاً آن را پذیرفته اند.
12- اگرشیرخوار بعضی روزها ،  کمتر از آن چه انتظار می رود غذا بخورد  مهم نیست ، چون مقدار غذایی ک در طی یکی دو هفته می خورد اهمیت  دارد.
13- با توجه  به مراحل  تکامل کودک ، نباید انتظار داشت که شیرخوار هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب بماند.با تمرین بیشتر ، مرحله ریخت  و پاش به تدریج کمتر می شود. برخی کارهای او مانند پرت کردن غذا ، بازی کردن با غذاو... را می توان با آرامش  و ملایمت محدود کرد.
14- برای این که شیرخوار لباسش را کثیف نکند و در خوردن  هم آزاد باشد می توان از پیش بند و سفره استفاده کرد.
15- وقتی شیرخوار بزرگتر می شود و می تواند به تنهایی بنشیند بهتر است او را با سایر اعضاء خانواده سرمیز غذا  یا سفره نشاند تا همزمان با غذا خوردن  دیگران ، او هم با کمک  یکی از افراد خانواده غذایش را بخورد .
16- چون خانواده در برابر  تغذیه کودک مسئولیت دارد لذا بهتر است پدر و سایر افراد خانواده ، با میل  و علاقه  و رغبت  در تغذیه کودک مشارکت نمایند ولی هرگز با زور به او غذا ندهند.
17- اگرشیرخوار غذایش را خوب می خورد باید او را تحسین کرد و اگر نمی خورد نباید ناراحت و مایوس شد.
18- بهترین  راه تشویق  شیرخواری که خوب  غذا می خورد (( آفرین گفتن )) به او ، (( دست زدن )) برای او و (( به به )) گفتن است مثلاً آفرین ساراجان که همه غذایت  را خوردی ، همه برای او دست بزنید.
19- هر ماده غذایی  که به شیرخوار داده می شود ، به خصوص اگر جدید باشد باید  نام برده شود تا کودک  علاوه بر طعم  آن با اسمش  هم آشنا شود مثلاً باید گفت الان (( مهساکوچولوی ما سوپ می خورد ، به به چه سوپ خوشمزه ای ))
20- اگر کودکان  از غذا خوردن لذت ببرند زودتر یاد می گیرند که شخصاً غذا بخورند.

برگرفته از: کتاب برنامه غذایی کودکان از 6ماهگی تا12 سالگی
دکترشاهین نریمان
فوق تخصص نوزادان